PUCHALSKI Stanisław

 

PUCHALSKI Stanisław

(1867-1931) generał dywizji Wojska Polskiego, służący w Nowym Sączu

Urodził się 5.01.1867 w Wapowcach k/Przemyśla.

Uczył się w niższej w Güns (obecnie Köszeg na Węgrzech) i wyższej wojskowej szkole realnej w Hranicach (obecnie Czechy), a w latach 1884-87 ukończył Akademię Wojskowo-Techniczną w Wiedniu.

Przebieg służby

Żołnierz zawodowy w armii austriackiej: w latach 1887-89 w 10. pułku piechoty w Przemyślu, w latach 1890-93 słuchacz Szkoły Sztabu Generalnego, od 1893 r. w biurze topograficznym Sztabu Gen. w Wiedniu, następnie w jego biurze kolejowym, od 1901 r. znowu w oddziałach liniowych. W latach 1908-14 dowódca batalionu w 20. pp w Krakowie, w 1914 r. dowódca tego pułku, którego część stacjonowała w Nowym Sączu.

Po wybuchu I wojny światowej dowódca 24. Brygady Piechoty, od 1915 r. dowódca 12. Dywizji Piechoty, walczącej w Karpatach. Od lutego do października 1916 r. komendant Legionów Polskich, niechętnie w nich powitany z powodu pominięcia Józefa Piłsudskiego przy mianowaniu ich dowódcy. On sam również nieprzychylny Piłsudskiemu, toteż pozostali skonfliktowani. Ponownie dowódca 12. DP, w której służyli Polacy wcieleni bezpośrednio do armii austriackiej po rozformowaniu I i III Brygady Legionów Polskich. Na czele tej dywizji walczył na froncie włoskim. W 1918 r. dowódca Okręgu KorpusuPRZEMYŚL.

W Wojsku Polskim od 1.11.1918 r.: komendant Wojsk Polskich Galicji i Śląska, który przez zaniechanie działań nie obronił Przemyśla przed Ukraińcami i sam został przez nich internowany, podpisując akt oddania im twierdzy, miasta i powiatu przemyskiego, jednak oddziały polskie nie zastosowały się do jego rozkazów i obroniły pozycje. Po zwolnieniu z internowania oddał się do dyspozycji władz wojskowych. Specjalna komisja generalska uznała, że nie odznaczył się inicjatywą, zdecydowaniem i energią, toteż orzekła, że nie nadaje się na stanowiska frontowe i do samodzielnego dowodzenia.

W 1919 r. kierownik kursu adiutantów sztabowych, członek komisji weryfikacyjnej, komendant Szkoły Sztabu Gen. i szef dywizyjnego centrumSZKOLENIA w Lidzie (obecnie Białoruś). W latach 1920-21 szef Departamentu I (Broni Głównych i Wojsk Taborowych) w Ministerstwie Spraw Wojskowych i członek Rady Wojskowej. Odszedł z wojska na własną prośbę, od 1921 r. w stanie spoczynku.

Awanse: 1887 – podporucznik, 1890 – porucznik, 1896 – kapitan, 1903 – major, 1910 – pułkownik, 1914 – gen. major (brygady), 1917 – marszałek polny porucznik (gen. dywizji), 1920 – gen. dywizji ze starszeństwem od 1919 r.

Odznaczony m.in. austriackim Orderem Żelaznej Korony oraz niemieckim Krzyżem Żelaznym I i II klasy.

Po odejściu z wojska w kierownictwie Spółki Akcyjnej Nitrat. Zmarł 16.01.1931 w Warszawie, pochowany na Cmentarzu Powązkowskim.

(IrP)

Źródła

Piotr Stawecki SŁOWNIK biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994

Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991

Fot.: http://pl.wikipedia.org/wiki/Stanisław_Puchalski#mediaviewer/File:Stanis%C5%82aw_Puchalski_(1867-1931).jpg