PUŁASKI Kazimierz Michał Władysław Wiktor

 

PUŁASKI  Kazimierz Michał Władysław Wiktor

(1745-1779)

generał brygady armii amerykańskiej, walczący wcześniej na Sądecczyźnie i Ziemi Gorlickiej

Urodził się 6.03.1745 w Warszawie, a nie w Warce – jak uważano przez wiele lat, pewnie dlatego, że jego ojciec Józef był starostą wareckim. Pieczętowali się herbem Ślepowron.

Uczył się w zakonnej szkole teatynów w Warszawie, od 1762 r. paź rezydującego w Mitawie (obecnie Jełgawa na Łotwie) księcia kurlandzkiego Karola Krystiana Wettyna, syna elektora saskiego i króla Polski Augusta III Mocnego. Mason.

 

Przebieg służby

Uczestnik antyrosyjskiej konfederacji barskiej w 1768 r., która zakończyła się w 1772 r. pierwszym rozbiorem Polski. Mimo młodego wieku, jeden z jej czołowych dowódców w stopniu pułkownika, zapewne dzięki ojcu, który był marszałkiem tej konfederacji. Ze zmiennym szczęściem walczył w Małopolsce wschodniej. Kiedy poddał Rosjanom warowny klasztor w Berdyczowie (obecnie Ukraina), ojciec w pierwszym odruchu chciałGO oddać pod sąd wojenny… Zdobywca i obrońca wzniesionej przez gen. Marcina Kątskiego naddniestrzańskiej fortecy znanej jako Okopy Św. Trójcy, następnie bezskutecznie próbował opanować Lwów, potem potykał się z Rosjanami na Litwie i Lubelszczyźnie, ranny w bitwie pod Włodawą. Marszałek Ziemi Łomżyńskiej, regimentarz krakowsko-sanocki i sandomierski. Ranny w bitwie pod Rogami k/Krosna, zdobywca i obrońca Jasnej Góry w Częstochowie.

Walczył m.in. na Sądecczyźnie w okolicach Krynicy i Tylicza, obozował z wojskami konfederatów na Ziemi Gorlickiej – pod Bieczem (kwiecień 1769 r.) oraz pod Izbami i Wysową (marzec 1770 r.), szkolił tam kawalerię i prowadził stamtąd kampanię podjazdową, staczając potyczki pod Bieczem i Konieczną oraz przegraną bitwę w Wysowej w sierpniu 1771 r.

W 1764 r. podpisał elekcję króla Stanisława Augusta Poniatowskiego, ale w 1771 r. zorganizował nieudane porwanie króla. Za traktowaną jako świętokradztwo próbę królobójstwa zaocznie skazany na śmierć – w 1772 r. uciekł z kraju pod fałszywym nazwiskiem Rudziński. Żaden kraj europejski nie chciał udzielić zamachowcowi azylu, toteż Pułaski wyemigrował do powstających właśnie Stanów Zjednoczonych.

W latach 1777-79 uczestnik wojny o niepodległość USA. Służył w armii Jerzego Waszyngtona i w bitwie pod Brandywine uratował mu życie, za co w 1777 r. nagrodzony przez Kongres nominacją na generała brygady i naczelnego dowódcy kawalerii. W 1779 r. na czele sformowanego przez siebie legionu kawalerii pokonał Anglików w bitwie pod Charleston w stanie Karolina Płd. Szaleńczo odważny bohater narodowy USA uważany za twórcę kawalerii amerykańskiej.

 

Zmarł 11.10.1779 na pokładzie żaglowca „Wasp” z powodu ran odniesionych w czasie oblężenia Savannah w stanie Georgia, pogrzebany na tamtejszej plantacji, trumnę z jego szczątkami znaleziono dopiero w 1996 r. i uroczyście pochowano w 2005 r. W 1929 r. przy ulicy jego nazwiska w Krynicy usypano kopiec ku jego czci. W Parku Miejskim w Gorlicach stoi jego pomnik.

Od 1929 r. dzień jego śmierci jest w Stanach Zjednoczonych Dniem Pamięci Generała Pułaskiego (Pulaski Day), a od 1969 r. świętem ogólnonarodowym – Polonia amerykańska organizuje wtedy swoje parady. W Savannah i Waszyngtonie wzniesiono jego pomniki, nazwę Pulaski noszą liczne miejscowości w USA. W 2009 r. Kongres amerykański przyznał mu honorowe obywatelstwo USA jako siódmemu cudzoziemcowi (wcześniej m.in. premierowi brytyjskiemu Winstonowi Churchillowi i zakonnicy znanej jako Matka Teresa z Kalkuty).

(IrP)

 

Źródła

Marcin Spórna – SŁOWNIK najsłynniejszych wodzów i dowódców polskich”, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006

Janusz Roszko „Ostatni rycerz Europy”, WydawnictwoŚLĄSK, Katowice 1983

www.old.klubgorliczan.pl

Fot.: http://pl.wikipedia.org/wiki/Kazimierz_Pułaski#mediaviewer/File:Kazimierz_Pu%C5%82aski.PNG