Sądecka wieś, leżąca w gminie Korzenna.
Nazwa
W archiwalnych dokumentach występuje pod różnymi mianami: 1336 r. – Nova Lipnicia, 1413 – Lipnicza, 1420 – Llypnica, 1451 – de Maiori Lipnicza, 1461 – Lyppnicza Magna, 1463 – Lipnicza Theutonicalis seu Magna, 1470-80 – Lypnycza, 1474 – Lipnycza villa Niemieczka a Bobowa, 1476 – Lypnycza villa Teutunica alias Niemieczka, 1477 – Lypnycza Niemieczka, Teutunica Villa, 1525 – Lipnicza Almanica, 1536 – Lipnicza Almanicalis, 1537 – Niemieczka Lipnicza, 1538 – Lipnicza Almanorum, 1547 – de villa Minori Lipnicza, Inferior Lipnicza, Lipnicza Alemana
Tytułem wyjaśnienia dodajmy, że w akcie z 1336 r. – w odróżnieniu od starszego małopolskiego miasteczka Lipnica Murowana – nazywa się ją Nową Lipnicą. Nota bene: w obu – bardziej znane są te w Murowanej – urządzane są zresztą konkursy palm wielkanocnych, w Lipnicy Wlk. zwanych wichami, czyli wiechami. W 1451 r. po raz pierwszy użyto określenia „de Maiori”, czyli Większa, zaś w 1461 r. – Magna, czyli Wielka, a to z powodu rozległości, znacznie przerastającej pobliskie wsie, w tym też Korzenną. Jednak w 1547 r. z niewyjaśnionych powodów figuruje jako „de Minori”, czyli Mniejsza…
W dokumencie z 1464 r. użyto nazwy Lipnycza villa Niemieczka a Bobowa, czyli „wieś niemiecka koło Bobowej”. Potem pojawia się też jako Teutunica, Almanica, Almanicalis, Almanorum i Alemana – wszystkie te określenia oznaczają Niemiecką. Wiązały się oczywiście nie z Niemcami, którzy tu nie mieszkali, lecz z rodzajem prawa (niemieckim lub magdeburskim), na którym została ulokowana jako wieś szlachecka.
LIPNICA WIELKA – średniowiecze
LIPNICA WIELKA – czasy nowożytne
LIPNICA WIELKA – współczesność
LIPNICA WIELKA – Ochotnicza Straż Pożarna
LIPNICA WIELKA – Wiejski Dom Kultury
Źródła
- „Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu. Edycja elektroniczna”, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk 2010-14
- Jerzy Korczyński – „Monografia wsi Lipnica Wielka”, maszynopis prawdopodobnie z 1973 r.
- Kronika szkolna, rękopis
- Kronika parafialna, rękopis
- Szczęsny Morawski – „Arianie polscy”, Lwów 1906
- Andrzej Potoniec – „Korzenna i okolice. 660 lat 1348-2008”, Wydawcy: Centrum Kultury w Korzennej i Nova Sandec, Korzenna 2008
- Jan Durr – „Dziennik rysunkowy Wyspiańskiego z wycieczki na Podkarpacie”, czasopismo „Ziemia” z lat 30. XX wieku
- Jerzy Korczyński – „100 lat OSP w Lipnicy Wielkiej 1885-1985” (na 125-lecie broszura została uzupełniona przez Bogumiłę Małyk)
- „Strażacy ziemi sądeckiej”, Agencja Wydawnicza Palindrom, Bochnia 2009
- Ireneusz Pawlik – „Panorama wsi sądeckich. Lipnica Wielka”, dodatek specjalny miesięcznika „Sądeczanin”, luty 2012
