(1855-1945)
generał brygady Wojska Polskiego, związany rodzinnie z Sądecczyzną
Urodził się 31.01.1855 w Ostrogu na Wołyniu. Ród wywodzi się od Tatarów, którzy – jako polscy sprzymierzeńcy – pod wodzą króla Jana III Sobieskiego w 1683 r. wyprawili się pod Wiedeń, aby bić swych tureckich pobratymców, którzy najechali wtedy Europę. Za zasługi dla Rzeczpospolitej Kardaszewiczowie otrzymali w nagrodę ziemię na Wołyniu i szlachectwo. Ponieważ ich tatarskie nazwisko brzmiało podobnie do Kara Akszak (po spolszczeniu – Kardaszewicz), przyjęto ich do herbu Akszak, który przedstawia purpurowe serce (kier) przebite strzałą. Pole herbowe nakryte jest ozdobionym trzema strusimi piórami hełmem w koronie szlacheckiej.
AbsolwentGIMNAZJUM
w Żytomierzu, w latach 1874-79 studiował na wydziale lekarskim Uniwersytetu Moskiewskiego.
Przebieg służby
Jako stypendysta rządowy wcielony do armii carskiej. W latach 1879-1918LEKARZ wojskowy: uczestnik wojny chińskiej 1900-01, rosyjsko-japońskiej 1904-05 oraz I wojny światowej 1914-18, ostatnio – naczelny lekarz korpusu komunikacji wojennej frontu rumuńskiego, od 1904 r. w stopniu rosyjskiego generała majora wojskowej służby zdrowia.
Po rewolucji lutowej w Rosji w 1917 r. działacz polski w Odessie, a od lutego 1918 r. szef sanitarny polskiego Legionu Odeskiego i szef wydziału sanitarnego II Korpusu Polskiego w Rosji gen. Józefa Hallera (1873-1960). Następnie w I Korpusie Polskim w Rosji gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego (1867-1937) naczelny lekarz lazaretu 3. Dywizji Strzelców Polskich dowodzonej przez gen. Wacława Iwaszkiewicza-Rudoszańskiego (1871-1922).
W odrodzonej Polsce referent w sekcji opieki na inwalidami w departamencie zdrowia Ministerstwa Spraw Wojskowych. 20.09.1919 awansowany na gen. bryg. Wojska Polskiego. W 1924 r. przeniesiony w stan spoczynku.
Odznaczony m.in. Złotym Krzyżem Zasługi i Krzyżem Walecznych oraz licznymi odznaczeniami rosyjskimi.
W latach 1925-38 pracował w Bibliotece Publicznej miasta stołecznego Warszawy, gdzie zorganizował i kierował oddziałem starodruków oraz organizował dział rękopisów. Mieszkał w Kobyłce pod Warszawą, nie przeżył wojennej ewakuacji – zmarł 21 kwietnia 1945 r. w Pruszkowie.
Jego syn Jerzy, synowa Maria oraz wnukowie Ewa i Jerzy junior byli w czasie okupacji członkami antyniemieckiej konspiracji w Nowym Sączu; Maria i Ewa zostały w 1944 r. rozstrzelane przez Niemców w zbiorowej egzekucji w podsądeckim Rdziostwie.
Jego krewnym był zmarły w 2004 r. Lech Kardaszewicz, mąż urodzonej 20.05.1922 w Gołkowicach Dolnych k/Starego Sącza Stefanii z/d Górz, doktora habilitowanego medycyny, docenta w Instytucie Chorób Wewnętrznych i w I Klinice Chorób Wewnętrznych Śląskiej Akademii Medycznej, w latach 1981-84 prodziekana Wydziału Lekarskiego Śl. AM oraz twórczyni przychodni hematologicznej w szpitalu w Nowym Sączu.
(IrP)
Źródła
Piotr Stawecki SŁOWNIK biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991
„Słownik uczestniczek walki o niepodległość Polski 1939-1945. Poległe i zmarłe w okresie okupacji niemieckiej”, Państwowy Instytut Wydawniczy,WARSZAWA 1988
„Kto jest kim w polskiej medycynie”, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1987
„Informator nauki polskiej”, Centrum Informacji Naukowej, Technicznej i Ekonomicznej, Warszawa 1981
Ireneusz Pawlik „Naukowiec z Gołkowic”, miesięcznik „Sądeczanin” nr 5/2011