BRZEZNA – średniowiecze

Pierwsza wzmianka pochodzi z 1280 r., kiedy to księżna Kinga (Kunegunda), wdowa po piastowskim księciu Bolesławie Wstydliwym, w akcie fundacyjnym nadała klasztorowi klarysek w Starym Sączu dobra, w skład których wchodziły miasto Sącz i 28 wsi, w tym właśnie Brzezna. W 1283 r. papież Marcin IV, a w 1292 r. król czeski i polski Wacław II potwierdzili to nadanie.

Już jednak w 1316 r. jako właściciele Brzeznej występują osoby fizyczne; jako pierwszy Marcin z Brzeznej, syn komesa (pana lennego i zarządcy okręgu grodowego) Uni(e)sława i Katarzyny, córki komesa Marka. Ponieważ ów Marcin był przynajmniej w latach 1317-23 sędzią klasztoru klarysek, wnosić należy, że to zakonnice odstąpiły mu Brzezną prawdopodobnie jako wynagrodzenie lub w uznaniu zasług. W 1357 r. dziedzicem był Uniesław, w latach 1383-84 Żegota z Barwałdu, zaś w latach 1397-1421 wdowa po nim Katarzyna (Katusza), przy czym w 1398 r. wyszła po raz drugi za mąż za Giedkę z Bobowej, a w 1414 r. ponownie owdowiała. W 1399 r. zawarła ugodę z pierwszym teściem Adamem z Barwałdu, na mocy której zgodziła się wyposażyć kwotą 100 grzywien każdą córkę, jaką miała z Żegotą, natomiast jedynemu synowi z tego związku (prawdopodobnie miał na imię Świętosław), po ukończeniu przez niego 15 lat, odstąpić pobliskie Podrzecze i Strzyganiec. Prawdopodobnie jednak nie wywiązała się z tej umowy do końca, bo z 1414 r. pochodzi dokument, z którego wynika, że czynsze m.in. z Podrzecza zapisała synowi z drugiego małżeństwa – Stanisławowi Giedce z Bobowej. Jej córka Świętochna była żoną kasztelana kazimierskiego Dadźboga, a druga córka, też Katarzyna po matce, żoną Klemensa z Dziebałtowa (powiat Opoczno), który w 1418 r. wystąpił przeciwko wspomnianej Świętochnie w sprawie rozliczeń majątkowych. Istniał też spór majątkowy pomiędzy dwukrotną wdową Katarzyną a jej córką-imienniczką m.in. o kmieci i karczmę w Brzeznej. W 1438 r. wieś należała do Andrzeja z Dziebałtowa, który sprzedał ją oraz pobliskie Podrzecze, Siekierczynę i Kaninę niejakiemu Paszkowi z Sędziszowa za 200 grzywien, tj. sumę przyznaną tytułem posagu i wiana Katarzynie, już wtedy wdowie po Klemensie z Dziebałtowa.

Potem Brzezna należała do niejakiego Wierzbięty, Jana z Jackowic (Ziemia Sieradzka) i Małgorzaty – żony Piotra z Zakrzowa (powiat Pilzno). W 1470 r. kronikarz Jan Długosz wymienił jej nazwę w ramach okręgu parafialnego Podegrodzie w kasztelanii sądeckiej i przypisał ją do własności Mikołaja Giedki herbu Gryf z Bobowej.