e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

KAWECKI-GOZDAWA Roman

(1868-1938)

generał brygady Wojska Polskiego, pochodzący z Nowego Sącza

Urodził się 9 sierpnia 1868 r. w Nowym Sączu w rodzinie ziemiańskiej: matka – Róża z/d austriacka baronówna von Brunicka, ojciec Edward pieczętował się herbem Gozdawa, rodzice posiadali majątek ziemski w Cieniawie, skąd przenieśli się do Krakowa, a on majątek w Cieniawie sprzedał w 1906 r.

Absolwent gimnazjum w Krakowie z 1855 r. i wydziału prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego z 1889 r. Ponadto w 1895 r. ukończył Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie oraz poznawał malarstwo w Paryżu.

Przebieg służby

W latach 1888-89 odbył jednoroczną służbę (znana z „Przygód dobrego wojaka Szwejka” Jarosława Haszka instytucja dla osób z maturą oraz studentów i absolwentów szkół wyższych, odpowiednik podchorążówki) w armii austriackiej. Od 1895 r. oficer zawodowy w niej: dowódca szwadronu kawalerii, komendant kadry pułku kawalerii, instruktor jazdy konnej w Dworskiej Szkole Jazdy i Wyższej Szkole Wojennej w Wiedniu. W czasie I wojny światowej przydzielony do Naczelnego Dowództwa armii austriackiej oraz dowódca dywizjonu i pułku.

Od września 1917 r. do lutego 1918 r. dowódca 2. pułku ułanów w II Brygadzie Legionów Polskich. W 1918 r., po przejściu II Brygady na stronę rosyjską na froncie pod Rarańczą austriackie władze wojskowe rozwiązały pułk, a jego zawiesiły w służbie.

Awanse w armii austriackiej: 1889 – podporucznik, 1901 – rotmistrz, 1913 – major, 1915 – podpułkownik.

W Wojsku Polskim od listopada 1918 r.: najpierw jako dowódca 1. pu Ziemi Krakowskiej, następnie zastępca, p.o. i inspektor generalny kawalerii przy Naczelnym Dowództwie WP i w Inspektoracie Armii nr V, a ostatecznie członek Oficerskiego Trybunału Orzekającego. Gen. brygady od 1920 r. ze starszeństwem od 1919 r., w stanie spoczynku od 1925 r.

Odznaczony m.in. austriackim Orderem Żelaznej Korony i francuską Legią Honorową IV klasy.

Artysta malarz, autor zwłaszcza portretów ludzi ze swojej sfery, 40 jego obrazów zakupiło Muzeum WP. Po odejściu z wojska mieszkał w Krakowie i Paryżu. Członek Zrzeszenia Polskich Artystów Plastyków i Towarzystwa Przyjaciół Sztuki Pięknych.

Zmarł 13 listopada 1938 r. w Warszawie, pochowany w Krakowie na Cmentarzu Rakowickim.

(IrP)

Źródła

  • Piotr Stawecki – „Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994
  • Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski – „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991
  • Jerzy Leśniak, Augustyn Leśniak – „Encyklopedia sądecka”, Wydawca: Urząd Miejski w Nowym Sączu, Nowy Sącz 2000
  • Jerzy Giza – „Generałowie z Sądecczyzny rodem”, Almanach Sądecki nr 2/7 1994

© 2024 Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz