(1891 – 1941) artysta malarz, społecznik, pedagog, aktor, reżyser.
Urodził się w Nowym Sączu 10 października 1891 roku jako trzeci syn Leona Barbackiego i Heleny z Pawłowskich Barbackiej. Obydwoje byli nauczycielami. Jego rodzinny dom to budynek przy ul. Kunegundy 6a. Miał piątkę rodzeństwa: Tadeusza, Zdzisława, Witolda, Helenę i Włodzimierza, oraz dwóch przyrodnich braci – Romana i Leona, urodzonych z drugiego małżeństwa ojca z Joanną Rzaską, którą Leon poślubił po śmierci Heleny w 1907 r.
W Nowym Sączu ukończył szkołę powszechną oraz gimnazjum. Już w tym okresie rozwijał swój talent malarski uczęszczając na dodatkowe lekcje rysunku do pracowni artysty malarza Antoniego Broszkiewicza. Po maturze zdał egzaminy wstępne na Akademię Sztuk Pięknych w Krakowie oraz (za namową ojca) na Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po pierwszym semestrze zrezygnował z filozofii na rzecz studiów na Wydziale Prawniczym. W ASP był uczniem ówczesnego rektora Teodora Axentowicza. W Akademii Sztuk Pięknych był wyróżniającym się studentem – w każdym semestrze otrzymywał I nagrodę przyznawaną zwyczajowo przez prof. Axentowicza.
Po wybuchu wojny nie został zmobilizowany z uwagi na słaby wzrok.
W 1916 r. ukończył studia prawnicze, jednak po entuzjastycznie przyjętej pierwszej publicznej wystawie jego pras (w nowosądeckim oddziale Czerwonego Krzyża) postanowił poświęcić się całkowicie malarstwu.
W 1918 roku powołał do życia Towarzystwo Dramatyczne w Nowym Sączu, w którym pracował jako aktor, reżyser, scenograf i instruktor aż do wybuchu II wojny światowej. W 1920 r. rozpoczął pracę jako nauczyciel rysunku w gimnazjum żeńskim.
Pracownia malarska Bolesława Barbackiego mieściła się w Willi Marya przy ul. Jagiellońskiej będącej domem jego bratowej.
W 1926 r. założył trzyletnią krawiecką Szkołę Przemysłową Żeńską Towarzystwa Szkoły Ludowej w Nowym Sączu, której misją było kształcenie zawodowe dziewcząt z niższych warstw społecznych. Był dyrektorem tej placówki do 1937 r. Trzy lata później z jego inicjatywy powstała Wytwórnia Przemysłowa Towarzystwa Szkoły Ludowej – miejsce pracy dla absolwentek. W latach 1932 -1939 pełnił obowiązki prezesa nowosądeckiego Towarzystwa Gimnastycznego Sokół. Po przedwczesnej śmierci brata Zdzisława w 1937 r. został opiekunem jego żony i dzieci. Był to jeden z powodów, dla których nie zdecydował się opuścić Nowego Sącza.
Po rozpoczęciu II wojny światowej i wkroczeniu Niemców do Nowego Sącza Barbacki zajął się zabezpieczeniem biblioteki Sokoła oraz majątku Towarzystwa Dramatycznego. 20 stycznia 1941 r. został aresztowany przez gestapo. Wypuszczono go po miesiącu brutalnych przesłuchań. Nie zdecydował się ukrywać ani wyjechać z miasta. 2 lipca 1941 r. został ponownie aresztowany. W więzieniu wykonał swoje ostatnie prace, rysując na przemyconym papierze ołówkowe portrety współtowarzyszy niewoli.
Podczas pobytu w więzieniu odmówił dowódcy stacjonujących w Nowym Sączu gestapowców Heinrichowi Hamannowi wykonania jego portretu, mimo że ten obiecał mu w zamian wolność. Został skazany na śmierć. Za Barbackim wstawiło się wiele wpływowych osób, między innymi artyści niemieccy. Hamann nie wstrzymał jednak egzekucji.
21 sierpnia 1941 r. Bolesław Barbacki został przez hitlerowców rozstrzelany wraz z grupą 44 innych polskich więźniów. Egzekucję wykonano w Biegonicach pod Nowym Sączem. W styczniu 1945 r. powołano komitet ekshumacyjny i pochowano zamordowanych w Biegonicach we wspólnej mogile na „Starym Cmentarzu”.
W ciągu całego życia Barbacki namalował około 800 obrazów olejnych i rysunków, wziął udział w 32 wystawach. Jego prace pokazywano w Nowym Sączu, Warszawie, Krakowie, Lwowie, Zakopanem, Katowicach i Poznaniu.
(ik)
