(1858-1925) generał broni Wojska Polskiego, wychowany na Sądecczyźnie oraz uczący się i służący w Nowym Sączu
Urodził się 1.08.1858 w Rzeszotarach (powiat Wieliczka) w rodzinie powstańca styczniowego Pawła Arystoriana. Od 1864 r. mieszkał w Michalczowej (powiatNOWY SĄCZ
).
W latach 1869-75 kształcił się w IGIMNAZJUM w Nowym Sączu, ale go nie ukończył, bo w latach 1875-78 uczył się w korpusie kadetów w Wiedniu.
Przebieg służby
Zawodowy żołnierz armii austriackiej w pułkach piechoty 20. w Nowym Sączu, 28. w Pradze, 98. w Hradcu Kralove (Czechy) i 13. w Krakowie – tego ostatniego był dowódcą od 1910 r. Absolwent kursu oficerów Sztabu Generalnego w Wiedniu. Od 1911 r. w stanie spoczynku.
Jako emeryt wojskowy prowadziłSZKOLENIA w paramilitarnej organizacji „Sokół”. Po wybuchu I wojny światowej zmobilizowany i mianowany dowódcą brygady. Od 11.09.1914 r. dowódca 2. pułku piechoty Legionów Polskich, walcząc z nią w Karpatach i na Bukowinie, m.in. pod Rokitną, od 1915 r. – zastępcą dowódcy II Brygady Legionów Polskich, dowódcą Komendy Grupy LP w Piotrkowie Trybunalskim oraz od grudnia 1916 r. do kwietnia 1917 r. dowódcą III Brygady LP. Po tzw. kryzysie przysięgowym w 1917 r. (Polacy, służący w oddziałach podległych dowództwu austriackiemu, odmówili przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec) dowódca LP aż do ich rozwiązania. W latach 1917-18 dowódca Polskiego Korpusu Posiłkowego w Besarabii (obecnie leżąca częściowo w Mołdawii i na Ukrainie). W lutym 1918 r., po przejściu jego oddziałów na rosyjską stronę frontu, internowany przez wojskowe władze austriackie w Huszt (wtedy Węgry, obecnie Chust na Ukrainie) i Maramarossziget (obecnie Sighetu Marmatiei w Rumunii).
Awanse w armii austriackiej: 1878 – chorąży, podporucznik, 1883 – porucznik, 1890 – kapitan, 1902 – major, 1907 – podpułkownik, 1910 – pułkownik, 1917 – gen. major (brygady), 1918 – gen. porucznik (dywizji).
W Wojsku Polskim od listopada 1918 r. Dowódca grupy operacyjnej w udanej obronie Przemyśla i Lwowa przed Ukraińcami. W 1919 r. dowódca 3. Dywizji Piechoty Legionów i Okręgu GeneralnegoPOZNAŃ. W czasie wojny polsko-bolszewickiej dowódca 3. Armii, skutecznie osłaniającej na Lubelszczyźnie przegrupowanie sił polskich do ofensywy znad rzeki Wieprz, następnie dowódca OGen. Pomorze w Grudziądzu. W 1922 r. awansowany na gen. broni. W latach 1921-23 dowódca Okręgu Korpusu Pomorze. Przeniesiony w stan spoczynku na własną prośbę.
Odznaczony m.in. Wielką Wstęgą Orderu Orła Białego, Orderem Virtuti Militari II i V klasy, 4-krotnie Krzyżem Walecznych oraz francuską Legią Honorową.
Zmarł 11.04.1925 w Krakowie, pochowany na Cmentarzu Rakowickim.
(IrP)
Źródła
Piotr Stawecki SŁOWNIK biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991
„Bóg, honor, ojczyzna. Sądeccy żołnierze i generałowie w służbie niepodległej Rzeczypospolitej” pod red. Jerzego Leśniaka i Henryka Szewczyka, Instytut Pamięci Narodowej i Fundacja Sądecka, Nowy Sącz-Warszawa 2009
%23mediaviewer/File:ZygmuntZieli%C5%84ski.jpg){kind=link}