(1874-1915) Pisarz wychowany na Ziemi Limanowskiej.
Urodzony 14 lipca 1874 r. w Lipowcu k/Krosna, jeden z 6 synów Kazimierza herbu Szeliga i Józefy z d. Gosławskiej. Dzieciństwo spędził w dworku Słomiana w majątku rodzinnym w Młynnem k/Limanowej.
Uczył się w gimnazjum w Bochni i szkole realnej w Krakowie, w latach 1892-95 studiował na politechnice w Zurychu, ale w 1898 r. ukończył wydział filozoficzny uniwersytetu w Bernie, gdzie na podstawie dysertacji o niderlandzkim filozofie Benedykcie (Baruchu) Spinozie (1632-1677) uzyskał stopień naukowy doktora.
Nauczyciel w gimnazjach w Jaśle i Krakowie, od 1902 r. zajął się wyłącznie literaturą. Związany ze środowiskiem krakowskiej bohemy artystycznej, tworzącej w duchu Młodej Polski, m.in. ze Stanisławem Przybyszewskim (1868-1927), Janem Kasprowiczem (1860-1926), Kazimierzem Przerwą-Tetmajerem – patrz – i Lucjanem Rydlem (1870-1918). Od 1910 r. mieszkał w Zakopanem, taternik, współzałożyciel Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowania Ratunkowego, towarzysko spędzał czas m.in. z Witkacym – Stanisławem Ignacym Witkiewiczem (1885-1939).
Poeta dekadencki, dramaturg i eseista, ale przede wszystkim pionier polskiej literatury fantastycznonaukowej: autor tłumaczonej na obce języki Trylogii Księżycowej „Na srebrnym globie” (1903), „Zwycięzca” (1910) i „Stara Ziemia” (1911), która inspirowała jego następców, w tym samego Stanisława Lema (1921-2006), zaś stryjeczny wnuk Andrzej Żuławski (1940-2016) w latach 1976-77 podjął się jej ekranizacji pt. „Na srebrnym globie”, ale pociągająca za sobą ogromne koszty produkcja tego filmu została przerwana przez władze kinematografii i szczątkowo dokończona dopiero w 1988 r.
Po wybuchu I wojny światowej zabrał z domu ojca szablę, która zaliczyła szlak bojowy w powstaniu styczniowym 1863 r. i wstąpił do Legionów Polskich Józefa Piłsudskiego – patrz, redagował pismo „Do broni”, w 1915 r. mianowany na stopień podporucznika.
Zmarł 9 sierpnia 1915 r. w wojskowym szpitalu polowym w Dębicy na tyfus (dur brzuszny), tamże pochowany.
Jego synowie: malarz Marek (1908-1985), Juliusz (1910-1999) i muzykolog Wawrzyniec (1916-1957) też zostali literatami. Jego wnuk stryjeczny, wspomniany Andrzej Żuławski jest ojcem innego reżysera filmowego Xawerego (1971-), wspomnianego w biogramie Krystyny Dulak-Kulej – patrz.
(IrP)
Źródła
- Janusz Termer – „Leksykon dramatopisarzy”, Książka i Wiedza, Warszawa 2008
- Literat.ug.edu.pl
- Culture.pl
- Wikipedia
