e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

KRĘŻOŁEK-PALUCH(OWA) Barbara

(1944-) Artystka sądecka.

 Urodzona w Kobylance k/Gorlic. Od dzieciństwa mieszka jednak na Sądecczyźnie, m.in. w Zdrojach: Krynicy i od 1969 r. w Piwnicznej. Uczennica I LO im. M. Kromera – patrz – w Gorlicach, absolwentka architektury wnętrz w Akademii Sztuk Pięknych im. J. Matejki w Krakowie.

W latach 1978-83 naczelna plastyczka Nowego Sącza, tamże kierowniczka artystyczna Spółdzielni Pracy Rękodzieła Ludowego i Artystycznego „Przełom”, projektantka, np. pomnika zakładników rozstrzelanych – był wśród nich ojciec pisarza Eustachego Rylskiego (patrz) – przez Niemców w czasie II wojny światowej w Młodowie k/Rytra.

Malarka, graficzka i ilustratorka wydawnictw. Przedstawicielka licznego, jak na tak niewielką miejscowość, piwniczańskiego środowiska literackiego: poetka, twórczyni 3 książek i ponad 30 scenariuszy widowisk dla dzieci oraz animatorka ruchów poetyckich, plastycznych i muzycznych. Autorka parunastu tomików wierszy, w tym „Kusoczek Beskida” (2005). Oto słowa prof. Bolesława Farona (1937-): „Przestrzeń liryczna wierszy Barbary Krężołek-Paluchowej umocowana jest w topografii Krynicy, doliny nad Popradem (Jaworzyna, Stary Sącz, Radziejowa) (…). To delikatna, misterna liryka”.

Autorka wiersza „Który pisze ikony” dedykowanego pamięci Jerzego Harasymowicza – patrz. Utwór „Rola nie z tej ziemi” zadedykowała aktorce z Kosarzysk – Danucie Szaflarskiej (1915-2017), a w książeczce dla dzieci „O góralce Hanusi i panience Danusi” opisała dziecięcą więź przyszłej aktorki i jej starszej o 9 lat niańki Anny Piekarczyk, późniejszej Kluskowej. Organizatorka benefisu Szaflarskiej w Piwnicznej-Zdroju z okazji 85. rocznicy urodzin artystki.

Organizatorka Zaduszek Poetyckich, inicjatorka Międzynarodowych Spotkań Poezji i Muzyki Gór „Wrzosowisko”, Międzynarodowego Konkursu Poetyckiego „Sen o Karpatach” oraz Międzynarodowych Plenerów Malarskich „Beskid pędzlem zapisany” w Piwnicznej-Zdroju. Do 2016 r. redaktorka naczelna piwniczańskiego pisma lokalnego „Znad Popradu”, w którym wprowadziła dodatek „Górolka i styl” w gwarze Czarnych Górali nadpopradzkich. Kolekcjonerka zdjęć, dokumentów i opowieści mieszkańców Nadpopradzia.

Członkini Związku Literatów Polskich, Klubu Literackiego „Sądecczyzna” i Związku Polskich Artystów Plastyków. Bohaterka filmu dokumentalnego TVP pt. „Wrzosowa Pani znad Popradu” (2014).

Odznaczona m.in. Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2005), tytułem „Zasłużony dla Ziemi Sądeckiej” (2007), Nagrodą im. Wł. Orkana (2010) – patrz – i Orderem Uśmiechu (2005). Od 2021 r. Honorowa Obywatelka Piwnicznej-Zdroju.

(IrP)

 Źródła

  • Bolesław Faron – „Poeci Sądecczyzny. Antologia”, Wydawnictwo Edukacyjne, Kraków 2019 via Henryk Szewczyk – „Poeci Sądecczyzny: Barbara Krężołek-Paluchowa” na Sadeczanin.info z 13.06.2016
  • Wikipedia
  • Piwniczna.pl
  • Mgok.piwniczna.pl
  • Zlp.krakow.pl
  • Debiutypoetyckie.pl

© 2024 Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz