Most Stacha

Kamienny most z piaskowca typu „Siwiec” zbudowany w latach 1968–1971 własnoręcznie przez gospodarza Jana Stacha nad głębokim jarem w przysiółku Zapaść w Znamirowicach nad Jeziorem Rożnowskim.

Wysokość budowli wynosi 13 m, długość – 20 m, a szerokość 7,5 m. Kamienne ściany po obu stronach mostu są poprowadzone na linii łuku, co zapewnia konstrukcji sztywność i wytrzymałość.  Potok płynący w dnie jaru, przepływa pod mostem poprzez tunel o wysokości 3 m i szerokości 2 m, sklepiony kolebkowo

Jest to największy na świecie most wzniesiony rękami jednego człowieka bez użycia ciężkiego sprzętu. Jan Stach zbudował most aby zapewnić niezależny dojazd do swojego domu. Wcześniej zmuszony był korzystać z drogi sąsiadów.  Prosił urzędników o pomoc, jednak inżynierowie, których oddelegowano na miejsce, stwierdzili, że teren jest zbyt trudny, a wyzwanie nierealne. W tej sytuacji rolnik wziął sprawy w swoje ręce. Przystąpił do pracy w maju 1968 roku.

Jan Stach zmarł 25 grudnia 2011 roku w wieku 93 lat.

15 kwietnia 2024 roku Małopolski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Krakowie zadecydował o włączeniu Mostu Stacha  do wojewódzkiej ewidencji zabytków.

Historię Mostu Stacha przeczytasz w tekście:

(ik)

Jezioro Rożnowskie

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

Jezioro Rożnowskie

zbiornik zaporowy w powiecie nowosądeckim, ok. 12 km na północ od Nowego Sącza, który powstał w 1941 r. w wyniku spiętrzenia wód rzeki Dunajec na Pogórzu Rożnowskim. Głównym jego zadaniem było wyrównanie przepływów rzeki i zminimalizowanie zagrożenia powodziowego. Budowa zapory umożliwiła ponadto powstanie Elektrowni Rożnów.

Powierzchnia Jeziora Rożnowskiego wynosi 16 – 20 km. kw., jego długość – 18-20 km, szerokość 1-2 km, a maksymalna głębokość – 30–35 m (w pobliżu zapory). Pojemność całkowita – 167 mln m³.

Wokół jeziora rozwija się infrastruktura turystyczna: kąpieliska, pola campingowe i namiotowe, agroturystyka, hotele, przystanie jachtowe i wypożyczalnie sprzętu wodnego.

Najpopularniejszą miejscowością wypoczynkową nad Jeziorem Rożnowskim jest Gródek nad Dunajcem zaś jednym z najciekawszych miejsc – porośnięta lasem Wyspa Grodzisko, zwana potocznie „Małpią Wyspą ”. 

Przed wybudowaniem zapory wodnej Grodzisko było jednym ze wzniesień Pogórza Rożnowskiego. Jego względna wysokość nad lustrem wody wynosi 48,5 m.

W  XIV wieku na  szczycie wzniesienia stała warownia zniszczona na przełomie XIV i XV w.

 

© 2024 Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz