(1868-1943)
generał brygady Wojska Polskiego, pochodzący z Sądecczyzny i służący w Nowym Sączu
Urodził się 10.05.1868 w Starym Sączu (większość źródeł ponadlokalnych wymienia Nowy Sącz), syn Wirgiliusza i Kornelii z d. Skąpskiej.
W latach 1878-82 uczeń I Gimnazjum im. Jana Długosza w Nowym Sączu. Po przedwczesnej śmierci rodziców nie było go stać na naukę w szkołach cywilnych, więc dzięki stypendium rządowemu uczył się w austriackich szkołach kadetów piechoty w Wiedniu i Budapeszcie, a wracając na Sądecczyznę, zatrzymywał się u krewnych w Piątkowej k/N. Sącza.
Przebieg służby
Od 1889 r. zawodowy żołnierz w armii austriackiej: 29. pułk piechoty w Timisoarze (obecnie Rumunia, wtedy węgierski Temesvar), 1. pp w Sarajewie (obecnie stolica Bośni i Hercegowiny), 3. pp w Tuzli (obecnie Bośnia i Hecegowina), a w latach 1913-16 w 20. pp w Nowym Sączu.
W czasie I wojny światowej dowódca batalionu w tym pułku, a przez jakiś czas nawet całego tego pułku na froncie rosyjskim, potem dowódca samodzielnego batalionu na frontach rumuńskim i włoskim, a w końcu dowódca 110. pp znowu na froncie rosyjskim.
W Wojsku Polskim od 1 listopada 1918 r. Walczył w Małopolsce Wschodniej (m.in. obrona Trembowli) jako dowódca 12. pułku piechoty i grupy bojowej swego imienia w składzie dywizji płka Władysława Sikorskiego, późniejszego generała i premiera rządu polskiego na emigracji, potem w czasie rekonwalescencji po chorobie komendant twierdzy Brześć n/Bugiem, a od połowy 1920 r. dowódca 6. Brygady Piechoty, najpierw osłaniającej odwrót wojsk polskich z Kijowa przed atakami tzw. konarmii (1 Armii Konnej) późniejszego marszałka ZSRR Siemiona Budionnego, a następnie biorącej udział w kontrofensywie znad rzeki Wieprz w czasie wojny polsko-bolszewickiej. Do końca wojny i po jej zakończeniu dowódca 31. BP Strzelców Pomorskich, wchodzącej w skład 16. Dywizji Piechoty i stacjonującej w Grudziądzu. Od 1921 r. w stanie spoczynku.
Awanse: 1889 – podporucznik, 1905 – kapitan, 1913 – major, 1918 – pułkownik, 1923 – gen. brygady ze starszeństwem od 1919 r.
Odznaczony m.in. polskim Krzyżem Walecznych oraz odznaczeniami austriackimi, w tym Krzyżem Rycerskim Orderu Leopolda i Orderem Żelaznej Korony.
Po zwolnieniu do cywila mieszkał w Krakowie. W czasie okupacji niemieckiej wysiedlony z mieszkania na Osiedlu Oficerskim, przeprowadził się do majątku krewnych w Hebdowie (powiat Proszowice), potem w podkrakowskim Zabierzowie, gdzie zmarł 17 grudnia 1943 r., tamże pochowany.
Jego brat Tadeusz Mischke też był uczniem nowosądeckiego I Gimnazjum, potem został lekarzem i w Zakopanem przyczynił się do założenia ogrodu miejskiego, łazienek i parku sportowego na Antałówce. Ich krewni: Stanisław Miszke (Mischke) (1898-1942) był naczelnikiem sądu grodzkiego w Nowym Sączu, zakończył życie w niemieckim obozie koncentracyjnym Auschwitz, nosząc numer obozowy 24 775; Julian Mischke – inżynier, który zaprojektował budynek I Gimnazjum w Nowym Sączu.
(IrP)
Źródła
- Piotr Stawecki – „Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994 (tu wiele braków i nieścisłości na temat Mischkego)
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski – „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991 (tu jeszcze więcej braków i nieścisłości na temat Mischkego)
- „Bóg, honor, ojczyzna. Sądeccy żołnierze i generałowie w służbie niepodległej Rzeczypospolitej” pod red. Jerzego Leśniaka i Henryka Szewczyka, Instytut Pamięci Narodowej i Fundacja Sądecka, Nowy Sącz-Warszawa 2009
- Jerzy Leśniak, Augustyn Leśniak – „Encyklopedia sądecka”, Wydawca: Urząd Miejski w Nowym Sączu, Nowy Sącz 2000
- Grzegorz Olszewski – „Więźniowie KL Auschwitz z powiatu nowosądeckiego”, Wydawnictwo i Drukarnia Nova Sandec oraz Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz 2012
- Jerzy Giza – „Generałowie z Sądecczyzny rodem”, Almanach Sądecki nr 2/7 1994