(1896-1986)
generał brygady Wojska Polskiego, pochodzący i uczący się w Nowym Sączu
Urodził się 9 sierpnia 1896 r. w Nowym Sączu, mieszkał przy ul. Matejki 2. Syn Antoniego i Eugenii z d. Męskiej.
W latach 1907-15 uczeń I Gimnazjum im. Jana Długosza w N. Sączu i harcerz, potem studiował medycynę w Krakowie
Przebieg służby
Od 1914 r. członek paramilitarnych Polskich Drużyn Strzeleckich. Oficer piechoty armii austriackiej. W czasie I wojny światowej w 32. pułku piechoty Obrony Krajowej „Neu Sandez” (niemiecka nazwa Nowego Sącza) na froncie rosyjskim i włoskim.
Od maja 1918 r. w konspiracyjnej Polskiej Organizacji Wojskowej w Krakowie, gdzie 31.10.1918 wziął udział w antyaustriackim przewrocie wojskowym. W Wojsku Polskim od listopada: dowódca kompanii w 5. pp Legionów. W wojnie polsko-bolszewickiej jako dowódca kompanii w 9. pp Legionów uczestnik odsieczy Lwowa w walkach z Ukraińcami oraz w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. – walczył w Inflantach oraz na Polesiu i Wołyniu, odnosząc rany 2-krotnie.
W latach 1921-26 nadal dowódca kompanii i batalionu w 9. pp Legionów w Zamościu, następnie dowódca batalionu w 83. pp. W latach 1926-29 kwatermistrz 9. pp Legionów, w latach 1929-31 słuchacz w Wyższej Szkole Wojennej w Warszawie, w latach 1931-34 szef sztabu 4. Dywizji Piechoty w Toruniu, w latach 1934-36 dowódca 1. batalionu strzelców w Chojnicach, w latach 1936-39 w Sztabie Generalnym w Warszawie. W 1938 r. jako szef III oddziału sztabu Samodzielnej Grupy Operacyjnej „Śląsk” wziął udział w zajęciu Zaolzia (kiedy wojska hitlerowskich Niemiec wkroczyły do Czechosłowacji i zagarnęły Sudety, Polacy wbili zaatakowanemu państwu nóż w plecy i wykroili dla siebie kawałek tortu…).
W czasie kampanii wrześniowej 1939 r. dowódca 3. pp Legionów z Jarosławia, wchodzącego w skład Armii „Łódź” – aż do kapitulacji twierdzy Modlin, która nastąpiła 29 września, potem w niewoli niemieckiej w oflagu IIC Woldenberg (obecnie Dobiegniew na Ziemi Lubuskiej). Po wyzwoleniu zdążył jeszcze wstąpić do II Korpusu Polskiego we Włoszech, z którym przybył do W. Brytanii.
Awanse: 1916 – chorąży, 1917 – podporucznik, 1919 – major, 1935 – podpułkownik, 1983 – gen. brygady.
Odznaczony m.in. Orderem Virtuti Militari IV i V klasy, Orderem Polonia Restituta III i V klasy, Krzyżem Walecznych oraz Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami.
Po demobilizacji m.in. w latach 1980-84 minister spraw wojskowych w rządzie RP na uchodźstwie. Mieszkał w Londynie, gdzie zmarł 18 czerwca 1986 r., pochowany na cmentarzu Gunnersbury.
(IrP)
Źródła
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski – „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991
- „Bóg, honor, ojczyzna. Sądeccy żołnierze i generałowie w służbie niepodległej Rzeczypospolitej” pod red. Jerzego Leśniaka i Henryka Szewczyka, Instytut Pamięci Narodowej i Fundacja Sądecka, Nowy Sącz-Warszawa 2009
- Augustyn Leśniak – „Sądeczanie we Wrześniu”, miesięcznik „Sądeczanin” z września 2009 r.
- Jerzy Giza – „Generałowie z Sądecczyzny rodem”, Almanach Sądecki nr 2/7 1994