e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

CIEKLIŃSKI Piotr

(1558-1604) Pochodzący i zmarły na Ziemi Bieckiej pierwszy polski komediopisarz.

Urodzony w okolicach Biecza, być może w Lipinkach, ale raczej w Cieklinie k/Jasła. Syn podstarościego sanockiego Stanisława z Abdanków, rodu wywodzącego się jeszcze z czasów piastowskich i mającego siedziby m.in. w Lipinkach i Rozdzielu (obecnie powiat gorlicki). Absolwent kolegium jezuickiego w Jarosławiu, krótko studiował w Akademii Krakowskiej.

W wieku 20 lat sekretarz w kancelarii króla Stefana Batorego (1533-1586). Przede wszystkim zaufany dworzanin kanclerza wielkiego koronnego i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego (1542-1605) – brał udział w zakładaniu Zamościa, utworzeniu Akademii Zamojskiej, tamtejszej drukarni i biblioteki, do której zwoził rękopisy greckie i zagraniczne księgi, gdyż w 1587 r. był posłem do Szwecji dla powiadomienia Zygmunta Wazy (1566-1632) o jego elekcji na króla Polski, w 1594 r. do Włoch w celu uzyskania papieskiej aprobaty dla założenia Akademii Zamoyskiej, a w 1597 r. do Turcji (Konstantynopol). Uczestnik wojen moskiewskich Batorego i wyprawy wołoskiej (mołdawskiej) Zamoyskiego. W 1601 r. Zygmunt III Waza nadał mu dobra pod Dębowcem k/Jasła i urząd podczaszego krakowskiego, który Ciekliński sprawował w latach 1601-04.

Erudyta, pisarz renesansowy, autor pierwszej polskiej bajki politycznej „Ziemia Wołoska” (1595) i „Wojciecha Apostoła i Arcybiskupa polskiego Bogarodzicy”. Dokonał przekładu komedii Tytusa Plauta (ok. 250-ok. 184 p.n.e.) „Trinummus” („Potrójny”) wydanej w Zamościu w 1597 r., jej akcję przeniósł jednak z Aten do Lwowa z przełomu wieków XVI i XVII oraz dopisał fragmenty od siebie (prawie 600 wersów) – ta satyra na obyczajowość polską uchodziła za wzorzec doskonałej ortografii j. polskiego. Także autor wierszy religijnych (hymny maryjne).

W 1587 r. jego drugą żoną została Jadwiga z d. Broniowska. Mieszkał w Lipinkach, gdzie zmarł 14 maja 1604 r., pochowany w kościele parafialnym pw. Bożego Ciała w Bieczu.

Jego synowie zapisali się w historii Polski: Stanisław jako rotmistrz, który pod dowództwem hetmana wielkiego litewskiego Jana Karola Chodkiewicza (1570/1571-1621) walczył w 1605 r. pod Kircholmem, za co Sejm nagrodził go w 1609 r. kwotą 4 tys. złotych, a Piotr jako sekretarz Zygmunta III Wazy.

(IrP)

Źródła

  • Old.klubgorliczan.pl
  • „Słownik biograficzny historii Polski” pod red. Janiny Chodery i Feliksa Kiryka, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005
  • „Gorlicki informator biograficzny”, wydawca: Stowarzyszenie „Klub Gorliczan”, Gorlice 2009
  • Wikipedia

© 2024 Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz