(1947-)
Poeta należący do grupy literackiej Tylicz.
Urodzony 17 stycznia 1947 r. w Borzęcinie k/Brzeska, a więc tam, gdzie Sławomir Mrożek (1930-2013). Syn rolników Stanisława i Stefanii z d. Bach, w rodzinie miał działającego na Śląsku stryja-pisarza Jana Baranowicza (1906-1983), autora m.in. „Notatnika beskidzkiego” (1971).
Ukończył Technikum Górnicze w Wałbrzychu w 1964 r., słuchacz Seminarium Nauczycielskiego w Krakowie (jego kolegą z ławki i pokoju w internacie był inny późniejszy poeta Adam Ziemianin – patrz) i absolwent filologii polskiej w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie z 1975 r.
Górnik i nauczyciel, od 1975 r. dziennikarz organu Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego – tygodnika „Wieści”, nawet jego redaktor naczelny, potem „Gazety Krakowskiej” i „Dziennika Polskiego” – prowadził tam rubrykę „Wierszowisko”.
Poeta, autor wielu tomików wierszy, nobilitowany przez odkrywczego krytyka i prof. Artura Sandauera (1913-1989), który orzekł, że liryka Barana trafia „prosto do ludzkich serc”. Po latach wydał książkę „Śnił mi się Artur Sandauer: rozmowy i wspomnienia” (1992). Członek Stowarzyszenia Pisarzy Polskich, w nim opiekun Koła Młodych.
Muzykę do jego utworów komponowali i wykonywali reprezentanci nurtu poezji śpiewanej m.in. zespoły Stare Dobre Małżeństwo i Pod Budą oraz wokalistki Elżbieta Adamiak (1955-) i Hanna Banaszak (1957-). Bohater telewizyjnych filmów dokumentalnych „Sztuka-wieczność-dom” (1998) Piotra Słowikowskiego (1949-) z udziałem aktorów Anny Dymnej (1951-) i Jerzego Treli (1942-2022) oraz „Poeta pisze sobą” (2017) Marii Guzy (1959-).
Wyróżniony nagrodami im. Andrzeja Bursy (1975), im. St. Piętaka (1977), Fundacji im. Kościelskich (1980) i im. Władysława Orkana – patrz – z 2002 r., dwukrotnie nominowany do Orfeusza im. K. I. Gałczyńskiego, odznaczony Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2015).
Od 2002 r. w rodzinnej wsi odbywa się konkurs recytatorski im. J. Barana na najlepszą deklamację jego wiersza.
(IrP)
Źródła
- Wikipedia
- Instytutksiazki.pl
- Nowynapis.eu
- Sppkrakow.pl
