(1704-1793) generał-lejtnant wojsk koronnych, starosta sądecki
Urodził się prawdopodobnie w Wiedniu.
W latach 1754-60 gen.-lejtnant – szef regimentu gwardii konnej.
W latach 1735-54 starosta sądecki, które odstąpił rodzinie Małachowskich. Poseł na sejmy warszawski i grodzieński, od 1738 r. podstoli koronny. W 1744 r. odznaczony Orderem Orła Białego. W 1764 r. w czasie bezkrólewia po śmierci Augusta III pretendent do korony polskiej, ale ostatecznie w czasie elekcji poparł Stanisława Augusta Poniatowskiego, a ten jeszcze w tym samym roku wynagrodziłGO
urzędem wojewody bracławskiego (miasto na Podolu, obecnie Ukraina). W latach 1772-85 wojewoda kijowski. W latach 1773-75 poseł na sejm rozbiorowy – jako taki podpisał cesję ziem Rzeczpospolitej Obojga Narodów na rzecz Austrii, Prus i Rosji oraz wszedł w skład komisji, która pod presją zaborców technicznie przeprowadziła I rozbiór Polski.
Od połowy lat 60. XVIII wieku zdradzał objawy choroby psychicznej, do tego stopnia, że rodzina objęłaGO kuratelą, ale i tak nadal sprawował urzędy i prowadził działalność polityczną. Godności wojewody kijowskiego zrzekł się pod naciskiem dopiero w 1785 r.
Książę, pieczętował się herbem Drużyna. Czołowy polski magnat, posiadacz największego latyfundium, jakie w Polsce kiedykolwiek znajdowało się w jednym ręku. W jego skład wchodziły ziemie w województwach sandomierskim i kijowskim, na Wołyniu i Podolu. Miał zatem z czego trwonić majątek, prowadził bowiem awanturnicze życie pełne hulanek i hazardu, ale był przy tym niezłym gospodarzem: wznosił miasta, przebudował zamek w Równem (obecnie Ukraina).
Od 1786 r. mieszkał w Krakowie, ale zmarł 19.07.1793 w Warszawie, gdzie pochowany w katakumbach cmentarza na Powązkach. Jego syn Aleksander (1751-1804) został generałem, ale armii francuskiej.
(IrP)
Źródła
PolskiSŁOWNIK Biograficzny
Jerzy Giza „Sądeccy generałowie”, Kraków 1993 (tu jako herb St. Lubomirskiego wymienia się Szreniawę, Wikipedia podaje Szreniawę bez Krzyża)
