e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

KĄCLOWA – parafia

Historię parafii wręcz drobiazgowo opisał kąclowianin – ks. bp Józef Gucwa w książce „Kąclowa. Wieś i parafia nad rzeką Białą”.

Wiadomo, że do parafii grybowskiej Kąclowa należała przynajmniej od 1529 r. Wtedy to biskupowi krakowskiemu wypłacano dziesięcinę pieniężną o wartości 1 grzywny z łanów (1 łan = niespełna 20 ha) kmiecych, zaś plebanowi w Grybowie należało się 12 groszy dziesięciny pieniężnej z sołectwa oraz meszne (opłata za odprawianie mszy) w wysokości 36 groszy z całej wsi.

Impulsu do powołania parafii w Kąclowej należy szukać w odezwie „RatujmyKRESY”, jaką proklamowano w 1914 r. w Grybowie. Autorzy wzywali w niej do akcji zapobiegającej wynarodowieniu Polaków pracujących i mieszkających na Łemkowszczyźnie – ich liczbę w 12 pobliskich wsiach rusińskich szacowano na ok. 200 osób. Wydaje się jednak, iż jeśli ktoś miał się wynaradawiać, to raczej Łemkowie (polonizowali się bowiem z czasem), w domyśle chodziło zatem raczej o to, żeby na Łemkowszczyznę promieniowały wpływy Kościoła katolickiego. W tym celu postanowiono wznieść kościół katolicki na pograniczu polsko-rusińskim. Pomysłodawcy wskazali na Florynkę, czyli jedno z centrów łemkowskiego ruchu separatystycznego, ale stanęło na Kąclowej, gdzie powstała „kaplica kresowa”, czyli drewniany kościół, dla którego też wybrano odpowiedniego patrona – św. Wojciecha, który przecież nawracał pogan…

Na bazie tego kościoła biskup tarnowski ks. Leon Wałęga w 1929 r. erygował parafię wydzieloną z grybowskiej. Przetrwały świadectwa, że mieszkańcy, którzy mieli bliżej do dawnego kościoła w Grybowie niż do leżącej na południowym skraju wsi nowej „kaplicy kresowej”, nie byli tym faktem zachwyceni.

Parafia obejmuje wyłącznie Kąclową. Plebania znajduje się w dawnym domu katechetycznym. Zarówno dzwony, jak i nową plebanię (starą przy kościele św. Wojciecha rozebrano) poświęcił bp Gucwa. Zaś ofiarodawcy parceli pod nowy kościół, Agata i Marian Grucowie, doczekali się syna, który został księdzem. Przed ich domem naprzeciwko plebanii stoi pomnik z napisem: „Wdzięczny Bogu za dar kapłaństwa w 50. rocznicę święceń kapłańskich figurę św. Franciszka ufundował ks. Florian Gruca – rodak, proboszcz parafii Dobrego Pasterza w Krakowie. 1959-Kraków-2009. Kąclowa 15.08.2009”.

Proboszczowie 

© 2024 Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz