e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

JAZOWSKO – kościół

Księgi diecezji krakowskiej wymieniają kościół w 1440 r. Nie wiadomo, gdzie stał (podano tylko, że na wysokiej skale, a więc prawdopodobnie w tym samym miejscu, co dzisiaj) i co się stało z wcześniejszym. W latach 1470-80 Jan Długosz napisał, że znajdował się tu drewniany kościół pw. Narodzenia Panny Marii.

W 1665 r. w miejscu aktualnego stała drewniana kaplica. W 1678 r. wspomina się dzwonnicę. Obecny, kamienny kościół też pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny powstał w latach 1705-26 staraniem proboszczów Owsińskich – Jana i Stanisława. W 1740 r. nastąpiła konsekracja, a udzielił jej biskup krakowski ks. Michał Kunicki. Do dzisiaj w parafii przechowywany jest ten napisany po łacinie akt z przywieszoną pieczęcią lakową, już nieczytelną.

Ks. Maciej Maryniarczyk, także dziekan dekanatu łąckiego i prałat papieski, który był jazowskim proboszczem na przełomie wieków XIX i XX, rozbudował jednonawowy kościół o boczną kaplicę. Kościół jest późnobarokowy, ale ołtarz był w nim starszy – renesansowy, pochodzący chyba jeszcze z drewnianego poprzednika. Z tego kiedyś głównego ołtarza zrobiono boczny. W środku znajduje się sporo zabytków z wieków XVII i XVIII.

Obraz Matki Boskiej Jazowskiej w 1965 r. powędrował do renowacji. Warszawski konserwator Karol Dąbrowski napisał, że owa Matka Boska z Dzieciątkiem jest w stylu bizantyjskim, późnogotyckim, prawie identycznym z obrazem znajdującym się w Wojkowicach na Śląsku. Podobny z miejscowości Doudleby w ówczesnej Czechosłowacji datowany był na 1440 r., zatem jazowski też zapewne pochodzi z XV w. Konserwacja usunęła powód, z jakiego MB Jazowska zwana była także Szkaplerzną, gdyż zdrapała późniejsze domalowania. W kościele znajdują się także współczesne malowidła – wyszły spod pędzla zmarłego w 2010 r. amatora Józefa Niemca z Kadczy.

Kiedyś były dwa dzwony: większy z 1629 r., ważący 4 cetnary (1 cetnar = ok. 50 kg), o dźwięku „d”; mniejszy z 1651 r., ważący 1,4 cetnara, wydający ton „b”. Historia milczy, co się stało z większym, podobno któryś najeźdźca przetopiłGO na armaty. W 1902 r. wciągnięto dwa nowe: 107-kilogramowy „f” i 373-kilowy „b”. W 1916 r. zarekwirowało je wojsko. Obecnie są trzy: 700-kilogramowa Maryja, 420-kilowy Jan i 220-kilowy Piotr, odlane w 1966 r. w ludwisarni Felczyńskich w Przemyślu. Zaś dzwon z 1651 r. miał zostać przekazany do Obidzy. Organy są piszczałkowe.

© 2024 Wydawnictwo Dobre, Nowy Sącz