(1885-1945) Poeta, malarz i krytyk sztuki, pochodzący z Ziemi Limanowskiej i wyedukowany w Nowym Sączu.
Urodzony 28 grudnia 1880 r. w Berdychowie (obecnie osiedle w Przyszowej k/Limanowej), syn ziemianina Tytusa i Rozalii z d. Racięskiej.
Absolwent szkoły średniej w Nowym Sączu i Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie z 1907 r. w pracowniach m.in. Józefa Mehoffera (1869-1946) i Stanisława Wyspiańskiego – patrz, w latach 1908-12 zgłębiał sztukę malarską w Paryżu. W latach 1922-25 pracownik ambasady RP w Paryżu, po powrocie do kraju – nauczyciel rysunków w szkołach, od 1930 r. w Warszawie.
W 1917 r. z awangardowymi poetami Brunonem Jasieńskim (1901-1938) i Stanisławem Młodożeńcem (1895-1959) założyli kluby artystów-futurystów Katarynka i Gałka Muszkatałowa, do 1921 r. kolektywnie redagując ich organ o nazwie „Formiści”. Olśniony nad Sekwaną osiągnięciami techniki i zapoznawszy się z twórczością futurystów francuskich i włoskich, przenosił te wzory na grunt polski – m.in. w wierszach publikowanych w „Jednodńuwce futurystuw” i „Nuż w bżuchu” (1921), w zbiorkach z elektrycznością w tytułach, folklorystyczno-prymitywistyczno-futurystycznych „Pastorałkach” (1925, ilustrowane przez Tadeusza Makowskiego 1882-1932) i „Lajkoniku w chmurach” (1936), wizyjnym poemacie „Robespierre” (1927) oraz groteskowych sztukach teatralnych.
Autor manifestu programowego polskiej awangardy „Od romantyzmu do cynizmu” (1927), tłumacz poezji francuskiej (m.in. Guillaume’a Apollinaire’a 1880-1918, właśc. Wilhelma Apolinarego Kostrowickiego) i recenzent sztuk plastycznych w prasie, w tym w demokratyzujących „Wiadomościach Literackich” oraz faszyzującym „Prosto z mostu”. W czasie Powstania Warszawskiego przepadły wiersze, które miały złożyć się na tomik pt. „Antidotum”.
W malarstwie autor zwłaszcza martwych natur. Zmarł 6 maja 1945 r. w Krakowie, dokąd wrócił po Powstaniu. Jego geometryzowane obrazy znajdują się m.in. Muzeach Narodowych w Warszawie, Krakowie i Poznaniu.
(IrP)
Źródła
- „Słownik biograficzny historii Polski” pod red. Janiny Chodery i Feliksa Kiryka, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 2005
- Lesław M. Bartelski – „Polscy pisarze współcześni. Informator 1944-74”, Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe, Warszawa 1977
- „Mały słownik pisarzy polskich. Część II” pod red. Włodzimierza Maciąga, Wiedza Powszechna, Warszawa 1981
- Wikipedia
