Żyzna buczyna karpacka — zespół leśny, który kiedyś zajmował całe piętro regla dolnego (od ok. 600 do 1200 m n.p.m.) obecnie zachowany w m.in. w Beskidzie Sądeckim, Niskim, Wyspowym, Gorcach, Tatrach, Bieszczadach. W drzewostanach zespołu głównymi gatunkami drzew są buk i jodła w towarzystwie świerków, jaworów i wiązów górskich.
W pierwotnych skupiskach buczyny buki dorastają do 40 m wysokości. Im wyżej położone skupisko, tym mniejszy udział jodły na korzyść świerka, buki zaś stają się niskie i sękate.
W warstwie krzewów najczęściej spotkać można jarząb pospolity i wiciokrzew czarny. Na wyżynach występuje również leszczyna.
Runo pokrywa 30—60% dna lasu i jest bardziej rozwinięte wiosną niż latem. Resztę zajmuje ściółka. Nagiej gleby zupełnie brak.
Gatunkami charakterystycznymi dla zespołu są żywiec gruczołowaty, paprotnik kolczysty, żywokost sercowaty, żywiec cebulkowy, przetacznik górski, przytulia (marzanka) wonna, gajowiec żółty, czernieć gronkowy, szczyr trwały, miodunka ćma, fiołek leśny i żankiel zwyczajny.
Rozróżnia się dwie główne odmiany geograficzne buczyny karpackiej: zachodniokarpacką i wschodniokarpacką, a także kilka podzespołów zależnych od żyzności podłoża. Jednym z nich jest żyzny podzespół z czosnkiem niedźwiedzim, innym ubogi podzespół z kostrzewą leśną.
Gleby w buczynach karpackich powstają głównie z piaskowców i łupków zawierających drobne ilości węglanu wapnia. Są to gleby płytkie, gliniaste lub gliniasto-piaszczyste, często kamieniste, dość zasobne w składniki mineralne. Pod wpływem oddziaływania zespołu leśnego kształtują się jako gleby brunatne górskie lub skrytobielicowe.
źródła: Otwarta Encyklopedia Leśna
