Autor: Iwona Kamieńska

Opublikowane w

PIECZKOWSKI Janusz Przemysław

Prawnik,  lotnik. współautor „eksperymentu sądeckiego”,  przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Nowym Sączu w latach 1956–1975, a w latach 1973–1975 – naczelnik miasta, wieloletni prezes Aeroklubu Podhalańskiego.

Urodził się 24 czerwca 1921 w Poturzycy jako syn Mariana i Marii Pieczkowskich. Z wykształcenia był prawnikiem oraz absolwentem Szkoły pilotów i obserwatorów w Stanisławowie.

W czasie II wojny światowej – żołnierz Armii Andersa. Po wojnie pracował m.in. w Centrali Mięsnej, Spółdzielni „Przełom” i Powiatowym Komitecie Stronnictwa Demokratycznego. Jesienią 1956 r. na sesji Miejskiej Rady Narodowej został wybrany przewodniczącym. Funkcję tę sprawował do 31 maja 1975 r. (w latach 1973–1975 jako naczelnik). Później – od 1975 do 1983 r. był wicewojewodą nowosądeckim.

W okresie PRL należał do Stronnictwa Demokratycznego.

Zmarł 24 lutego 1997 w Nowym Sączu

W 2007 jego imieniem nazwano część obwodnicy Nowego Sącza.

Jego córka – Zofia (ur. 12 grudnia 1943, zm. 14 stycznia 2021) w latach 2002-06 pełniła funkcję wiceprezydenta Nowego Sącza.

Źródła:

Opublikowane w

Dunajec (jacht)

jacht typu opal, którego właścicielem i armatorem jest Sądecko-Podhalański Okręgowy Związek Żeglarski. Zbudowany w Stoczni Jachtowej im. Józefa Conrada Korzeniowskiego w Gdańsku z inicjatywy komandora YC PTTK Jerzego Masiora i prezesa PTTK  – oddziału „Beskid” – Władysława Stendery. Matką chrzestną była Maria Nowakowa, a pierwszym kapitanem – Maciej Smaga. . Zwodowany 23 czerwca 1979 r. Portem macierzystym jest Gdynia

Długość: 13,95 m
Szerokość: 3,65 m
Pow. żagli: 80 m2
Zanurzenie: 2,00 m
Silnik: PERKINS 28 kW
Max. ilość załogi: 10 osób
Min. załoga: 3 osoby

Podczas swoich podróży po morzach i oceanach w rejsach szkoleniowych i turystycznych przebył ponad 200 tys. mil.

  • 1984 – wyprawa do Ameryki z okazji 450-lecia odkrycia Kanady
  • 1992 – udział w transatlantyckich regatach „Grand Regatta Columbus” z okazji 500-lecia odkrycia Ameryki
  • 1996 – Światowy Zlot Żaglowców „International Festival of the Sea”. Regaty „Bristol to Brest Regatta”.
  • 2002 – wyprawa „Narvik 2002 Expedition” za krąg polarny, za którą załoga otrzymała III nagrodę Rejs Roku
  • 2002 – wejście na mieliznę w szkierach sztokholmskich[2]
  • 2005 – II miejsce w regatach SKŻ Classic Cup
  • 2007 – udział w regatach SKŻ Classic Cup

źródła:

 

Opublikowane w

JEŻOWSKA-LOGAN Maria Zofia

(1960) – znana jako Majka Jeżowska, piosenkarka, kompozytorka znana głównie z twórczości dedykowanej dzieciom.

Urodziła się 25 maja 1960 roku w Nowym Sączu.

Swój rodzinny dom w jednym z wywiadów wspominała tak: „Mój rodzinny dom był mieszczański. W środku Nowego Sącza – wszędzie blisko. Do szkoły, do sklepów, do kina, do kościoła, w którym przez całe liceum śpiewałam na mszach. I kochająca się rodzina. Tata, stomatolog, miał duszę artysty. Sam pięknie śpiewał i zawsze mojemu śpiewaniu kibicował. Pamiętam swój „debiut” – kiedy jako mała dziewczynka zobaczyłam po raz pierwszy występy w Muszli Koncertowej w Szczawnicy, wyrwałam się mamie, wdrapałam na scenę i zaczęłam śpiewać do mikrofonu wymyśloną na poczekaniu piosenkę”.

Po ukończeniu II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Konopnickiej w Nowym Sączu, kontynuowała edukację na Akademii Muzycznej w Katowicach. Studiowała na Wydziale Muzyki Rozrywkowej i Jazzu.

W 1978 roku zdobyła nagrodę na Festiwalu Piosenki Radzieckiej w Zielonej Górze, co było jednym z pierwszych sukcesów, które zapoczątkowały jej karierę. Rok później, podczas 17. Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu, otrzymała wyróżnienie za interpretację piosenki „Nutka w nutkę”.

W 1981 roku wydała swój debiutancki album „Jadę w świat”, który zyskał dużą popularność. Utwory „Od rana mam dobry humor” i „Najpiękniejsza w klasie” stały się przebojami. W 1986 roku wydała kolejny album „A ja wolę moją mamę”.

W 1994 r. założyła własną wytwórnię fonograficzną JaMajka Music. W późniejszych latach wydała albumy takie jak „Zimowe obrazki” (1995), „Kochaj czworonogi” (1997), „Marzenia się spełniają” (2003) oraz „Rytm i melodia” (2009).

Angażuje się w działalność charytatywną, pełniąc funkcję Ambasadora Dobrej Woli UNICEF. Została odznaczona Orderem Uśmiechu.

Jest matką Wojciecha Jeżowskiego, który pracuje w branży filmowej. Była dwukrotnie zamężna – najpierw z Januszem Komanem, a następnie z amerykańskim gitarzystą Tomem Loganem.

źródła:

Opublikowane w

HEDWIG Dorota

(1968) działaczka społeczna, była zawodniczka kajakarstwa górskiego, założycielka Polskiego Towarzystwa Walki z Mukowiscydozą.

Urodziła się 12 grudnia 1968 roku w Nowym Sączu. Jest absolwentką Liceum Ekonomicznego w Nowym Sączu oraz nowosądeckiej Wyższej Szkoły Biznesu-NLU, matką czwórki dzieci: dwóch córek i trzech synów. Jej córki, Iga i Julia, urodziły się z mukowiscydozą. Iga była pierwszą Polką, której przeszczepiono płuca. Zmarła w wieku 23 lat. Julia, mimo podobnej diagnozy, obecnie czuje się lepiej niż Iga w jej wieku. Jeden z synów Doroty Hedwig  – Grzegorz, reprezentuje Polskę w kajakarstwie, odnosząc sukcesy na arenie międzynarodowej.

Dorota Hedwig  w latach 80. XX w. była czołową zawodniczką juniorów polskiego kajakarstwa górskiego. Specjalizowała się w konkurencji K1x3. Zdobyła kilkakrotnie tytuł mistrzyni Polski, a także tytuł mistrzyni świata juniorów w tej konkurencji.

Po zakończeniu kariery sportowej poświęciła się działalności na rzecz osób chorych na mukowiscydozę, w szczególności dzieci. Jest założycielką Polskiego Towarzystwa Walki z Mukowiscydozą. Po śmierci córki Igi,  zaangażowała się w opracowanie strategii leczenia i wsparcia chorych i ich bliskich. Jej inicjatywy doprowadziły do zmian w systemie leczenia chorych w Polsce, w tym do wprowadzenia izolacji pacjentów w celu uniknięcia zakażeń bakteriami lekoopornymi.

Dorota Hedwig została uhonorowana tytułem „Społecznika Roku” przez „Newsweek Polska” w 2011 roku za swoją działalność na rzecz poprawy jakości życia osób chorych na mukowiscydozę i zaangażowanie w zapewnienie dostępu do nowoczesnych metod leczenia.

źródła:

Opublikowane w

HEDWIG Grzegorz

(1988) – polski kajakarz górski, olimpijczyk.

Urodził się 17 lipca 1988 r. w Nowym Sączu. Reprezentuje klub Start Nowy Sącz, specjalizuje się w konkurencji C-1 (kanadyjka jedynka) w slalomie kajakowym.

Ukończył studia licencjackie na kierunku wychowanie fizyczne we Wszechnicy Świętokrzyskiej w Kielcach, gdzie w 2016 roku obronił również pracę magisterską.

Pierwszy raz wsiadł do kajaka mając 9 lat.  W swoich pierwszych zawodach wystartował w 1997 roku. Jak mówił w wywiadzie dla Polskiego Radia – to, że zaczął trenować tę dyscyplinę sportu jest zasługą jego mamy, Doroty Hedwig, która również z sukcesami uprawiała kajakarstwo (mistrzyni świata juniorek w kajakarstwie górskim).

Karierę międzynarodową rozpoczął w pierwszej dekadzie XXI wieku. Trzykrotny uczestnik Igrzysk Olimpijskich: w Rio de Janeiro (2016) – 12. miejsce, w Tokio (2020) – 14. miejsce, oraz w Paryżu (2024), gdzie zajął 10. miejsce – najlepszy wynik w jego olimpijskiej historii.

Wielokrotny medalista Mistrzostw Europy w konkurencji C-1 drużynowo (srebro 2016, brąz 2020, srebro 2022) oraz mistrzostw Polski. Znany z precyzyjnego stylu płynięcia i dużej odporności psychicznej.

Prywatnie  jest związany z Klaudią Zwolińską, srebrną medalistką Igrzysk Olimpijskich w Paryżu (2024) w konkurencji K-1. Wspólnie tworzą nie tylko duet sportowy, ale i życiowy – dzielą pasję do kajakarstwa, narciarstwa oraz górskich wędrówek.

źródła:

Opublikowane w

Szayer Jadwiga Leontyna [Ada Sari]

Ada Sari(1886-1968) śpiewaczka operowa, sopran koloraturowy, aktorka, nauczycielka śpiewu.

Urodziła się 29 czerwca 1886 w Wadowicach w rodzinie adwokata Edwarda Scheuera i Franciszki z Chybińskich. Gdy miała trzy lata, jej ojciec zmienił nazwisko na Szayer i przeprowadził się wraz z rodziną do Starego Sącza, gdzie otworzył kancelarię adwokacką, a później został burmistrzem. W starym Sączu Jadwiga spędziła dzieciństwo.

Gry na fortepianie uczyła ją mama. Po ukończeniu podstawowej edukacji Jadwiga studiowała śpiew w gimnazjum w Cieszynie, muzykę na pensji sióstr Bożej Miłości w Krakowie, a w latach 1905–1907 szlifowała umiejętności wokalne w Prywatnej Szkole Muzycznej hrabiny Pizzamano w Wiedniu. Przez kolejne dwa  lata  kontynuowała naukę śpiewu u Antonia Rupnicka Mediolanie.

Debiutowała w 1909 r. na scenie Teatro Nazionale w Rzymie rolą Małgorzaty w „Fauście” Charlesa Gounoda.  Większość jej śpiewaczej kariery to artystyczne podróże po świecie. Śpiewała w 11 językach, m.in. w teatrach Aleksandrii, Neapolu, Bolonii, Florencji, Werony, Wenecji, Genui, Mediolanu, Madrytu i Lizbony. W Warszawie wystąpiła po raz pierwszy 28 kwietnia 1914, kreując rolę Gildy w operze Giuseppe Verdiego „Rigoletto”. Występowała także w Wiedniu, w Czechosłowacji, Budapeszcie, Belgradzie, w Hiszpanii, Portugalii, Francji, Angliii, Szkocji, Irlandii, Norwegii, Boliwii, Argentynie, USA, Kanadzie i  w Rosji.

Od 1931 zamieszkała na kilka lat w Krakowie. W 1936 przeniosła się na stałe do Warszawy i związała się z Teatrem Wielkim. Podczas II wojny światowej prowadziła w Warszawie konspiracyjne studio operowe. Po wojnie prowadziła klasę śpiewu w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Krakowie, a później w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Warszawie, na stanowisku profesora nadzwyczajnego. Współpracowała również z Państwową Średnią Szkołą Muzyczną nr 1 (obecnie im. Józefa Elsnera) w Warszawie.

Jako pedagog śpiewu, przez 20 lat pracy wykształciła przeszło 100 wokalistów

Zmarła 12 lipca 1968 r. w szpitalu w Aleksandrowie Kujawskim, po zawale serca, którego doznała w sanatorium w Ciechocinku. Z leczenia sanatoryjnego korzystała, aby kurować dotknięte reumatyzmem ręce. Została pochowana w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie.

Została odznaczona m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1953), Złotym Krzyżem Zasługi (1955) i Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1960).

W Nowym Sączu co roku odbywa się Międzynarodowy Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej jej imienia, przeznaczony dla młodych wykonawców – studentów i absolwentów wydziałów wokalno-aktorskich.

źródła:

Opublikowane w

MAŁECKI Ludwik

(1840-1922) nauczyciel, społecznik, inicjator budowy kaplicy szkolnej – kościoła św. Kazimierza w Nowym Sączu.

Urodził się 2 marca 1840 r.  Studiował filologię klasyczną na uniwersytetach Jagiellońskim i Wileńskim.  Od 1864 r. pracował w sądeckim I Gimnazjum, jednocześnie zasiadając w Radzie Miasta.

W 1869 roku ożenił się z Julią Augustą Stadnikówną z którą miał trójkę dzieci: Jana, Józefę Teklę oraz Michała.

Mieszkał wraz z rodziną w willi przy ul. Długosza 10. zbudowanej według projektu architekta: Stanisława Eliasza – Radziszewskiego. Dom otoczony był ogrodem zajmującym sporą część sądeckich plant. W latach 1866–1869, pełniąc funkcję inspektora szkół ludowych dla powiatów nowosądeckiego i limanowskiego, stworzył kilkanaście nowych szkół.

Był m.in. jednym z założycieli Towarzystwa Budowy Bursy im. T. Kościuszki (1874 r.) dla gimnazjalistów oraz twórcą szkoły gospodarstwa wiejskiego dla dziewcząt w Podegrodziu.

W 1899 r., przeszedł na nauczycielską emeryturę. Zainicjował budowę Kaplicy Szkolnej (dzisiejszy Kościół św. Kazimierza)

Zmarł 10 maja 1922 r.

Potomkiem Ludwika jest Michał Małecki, twórca muzyki teatralnej i filmowej, mąż aktorki Anny Seniuk i ojciec aktora Grzegorza Małeckiego.

źródła:

Opublikowane w

Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari

Festiwal muzyczny zapoczątkowany w maju 1985 roku pod nazwą Dni  Sztuki Wokalnej im. Ady Sari w Nowym Sączu z inicjatywy ówczesnego kierownika Katedry Wokalistyki Akademii Muzycznej w Krakowie, prof. Heleny Łazarskiej – obecnie profesora zwyczajnego Universität für Musik und Darstellende Kunst w Wiedniu.

Wydarzenie przemianowano w 2001 roku w Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari) nazwany imieniem śpiewaczki Ady Sari, która wychowała się w pobliskim Starym Sączu.

Nowy Sącz zawdzięcza Festiwal i Konkurs Sztuki Wokalnej im. Ady Sari Helenie Łazarskiej, oraz Antoniemu Malczakowi, długoletniemu dyrektorowi Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu. Helena Łazarska jest twórcą koncepcji artystycznej, a Antoni Malczak odpowiada za stronę organizacyjną i finansową.

Przez sale koncertowe Festiwalu i Konkursu przewinęły się setki wokalistów z Polski i całej Europy, ale także z tak odległych krajów jak – Korea Południowa, czy Japonia.

Zasadniczy trzon – międzynarodowy konkurs – stanowi przygotowanie młodych śpiewaków do międzynarodowych konkursów i występów. Drugim nurtem imprezy są koncerty symfoniczne i kameralne z udziałem polskich i zagranicznych artystów, a także spotkania, konferencje władz i pedagogów śpiewu akademii muzycznych w Polsce, mające doprowadzić m.in. do wytworzenia jednolitych kryteriów merytorycznych w dziedzinie dydaktyki wokalnej.

STRONA WYDARZENIA

Opublikowane w

WOLSKA (Czerniejewska) Jadwiga

działaczka konspiracji ZWZ-AK, ps. „Jaga”, nauczycielka, harcerka, społeczniczka, nazywana w Nowym Sączu Matką Miłosierdzia.

Urodziła się 22 kwietnia 1907 r. w Ryżawce, na Ukrainie, w rodzinie o polskich tradycjach jako córka Leonarda i Heleny z Lewickich. W Ryżawce mieszkała do 1922 r. W 1926 r. ukończyła Liceum Krzemienieckie. Gdy miała 15 lat, rodzice zdecydowali o przeprowadzce do Polski. Jej młodzieńczymi pasjami były jazda konna i sztuka. Działała w harcerstwie, Lidze Obrony Powietrznej i Lidze Morskiej.

30 sierpnia 1936 r. w lubelskiej Archikatedrze pw. Św. Jana Chrzciciela i Św. Jana Ewangelisty Jadwiga Czerniejewska wyszła za mąż za inżyniera Zygmunta Wolskiego, który mieszkał w Nowym Sączu. W 1938 r.  jej mąż został skierowany do budowy zapory wodnej w Rożnowie.

Jadwiga i Zygmunt zamieszkali w Nowym Sączu przy ul. Tatrzańskiej 6.

Jadwiga objęła posadę nauczycielki w szkole w Trzycierzu (do listopada 1939 r.), a następnie w Kamionce Wielkiej – do  marca 1940 r. Jej mąż pracował zaś w Starostwie Powiatowym jako hydrotechnik. Po wybuchu wojny został powołany na front i trafił do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Do kraju nigdy nie powrócił.

„Jaga” pracowała społecznie pomagając pierwszym wysiedlonym, którzy trafili do Nowego Sącza, najpierw w agendzie Polskiego Czerwonego Krzyża, a potem w Polskim Komitecie Opiekuńczym, w sekcji „Wysiedleni”, którym kierował Stanisław Długopolski.

Z narażeniem życia udzielała pomocy Żydom uwięzionym w getcie w Nowym Sączu dostarczając im żywność, lekarstwa, drewno i węgiel na opał, broń i fałszywe dokumenty. Jej urokowi nie mogli się oprzeć nawet gestapowcy, dzięki czemu udawało się jej wielokrotnie przedostawać do getta.

W czasie okupacji  organizowała w swoim domu poetycko-muzyczne  Wieczory Czwartkowe u Jagi. W jednym z nich wziął udział Juliusz Osterwa, który z żoną Matyldą w latach 1943 – 1944 przebywał w Nawojowej u hrabiego Stadnickiego.

W 1942 r. została aresztowana przez Gestapo i poddana brutalnym przesłuchaniom, podczas których potrafiła przekonać Hamanna, żeby pozwolił jej otworzyć dom dla sierot. Jej nazwisko figuruje na liście osób zwolnionych z aresztu, datowanej na 3 maja 1943 r. Jeszcze w tym samym roku zorganizowała w pomieszczeniach dawnego szpitala żydowskiego przy ul. Kraszewskiego 37 Zakład Chłopców – przytułek dla synów polskich żołnierzy poległych na froncie i w egzekucjach. W Zakładzie uruchomiła szkołę podstawową, tajne nauczanie geografii i historii oraz  naukę przedmiotów zawodowych: stolarstwa i zabawkarstwa.

Zmarła cztery lata po wojnie, 19 października 1949 r. z powodu gruźlicy, w sanatorium w Otwocku.  Pochowano ją na warszawskich Powązkach. Na nagrobku Jadwigi Wolskiej umieszczono inskrypcję: „Ukochanej Jadzieńce – Mąż…”

W 1992 r. otrzymała pośmiertnie Medal Sprawiedliwy wśród Narodów Świata za uratowanie żydowskiej rodziny Huppert – matki Teresy i syna Jerzego.

Na osiedlu Wólki znajduje się ulica jej imienia.

Opublikowane w

KUSKOWSKI Stanisław

(1941 – 1995) – malarz abstrakcyjny.

Urodził się 29 kwietnia 1941 r. w Nowym Sączu. Ukończył I LO im. J. Długosza w Nowym Sączu (1959). Na świadectwie maturalnym miał trójkę z rysunków. Pierwsze kroki jako malarz stawiał pod okiem Marii Ritter. W latach 1961–1967 studiował na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Dyplom obronił w 1967 roku, w pracowni Hanny Rudzkiej-Cybisowej.

Po ukończeniu studiów zamieszkał w Nowym Targu, gdzie podjął pracę nauczyciela rysunku, najpierw w Technikum Skórzanym przy NZPS „Podhale” (1970-1973), a następnie w Liceum Ogólnokształcącym w Nowym Targu (1973–1974). W latach 1977–1981 sprawował opiekę nad artystami amatorami z Nowego Targu.

Zmarł nagle 24 lutego 1995 r. w swojej pracowni.

Jego sztuka wpisuje się w nurt abstrakcji metafizycznej o ekspresjonistycznym wyrazie. Sam artysta wyznał: „... nie widziałem siebie w roli artysty, miałem tylko ambicje, żeby spróbować – może podołam, może się uda. Jedno, co było pewne, to łatwość rysowania. Z tym darem trafiłem do pani Ritter, wspaniałej malarki, trochę zapomnianej odsuniętej na boczny tor. Studiowała w Paryżu, była członkinią Grupy Krakowskiej, malowała miedzy innymi piękne, subtelne pejzaże Nowego Sącza. W takim miasteczku trudno było, abym do niej nie trafił. Oglądała oceniała moje prace, doradzała. To ona właśnie zasugerowała mi drogę na Akademię. … jeżeli chodzi o kolor, to nie boję się nikogo. Wiem, co, jak i dlaczego jest zrobione, wiem, że to jest po prostu rzetelne, i to jest dla mnie wielką frajdą. … jestem urzeczony każdym zobaczeniem nowej sytuacji kolorystycznej. To mi się koduje i objawia w momencie ogromnego napięcia emocjonalnego. Ten właśnie moment usiłuję zinterpretować na płótnie… … dla mnie każdy mój obraz jest pejzażem. To jest moje widzenie świata, moja propozycja pokazania romantyczno-lirycznego, poetyckiego polskiego pejzażu. Niekiedy ukazuję go w sytuacji skrajnej, w stanie zagrożenia. … nie pokazuję natury, nie poprawiam jej, biorę z niej światło rozpylające barwy..”

Źródła:

  • Wikipedia
  • galeriabielska.pl
  • Galeria Sztuki Attis
  • Stanisław Kuskowski „Malarstwo”, Wydawnictwo Fundacji im. Stanisława Kuskowskiego, 1996.