SZYMAŃSKI Władysław

Profesor ekonomii oraz działacz ludowy i państwowy, pochodzący z Ziemi Gorlickiej.

Urodzony 10 marca 1941 r. w Gorlicach. Absolwent Szkoły Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie z 1964 r.

Od 1964 r. pracownik naukowo-dydaktyczny macierzystej uczelni: od 1971 r. doktor, do 1979 r. ADIUNKT, od 1979 r. dr habilitowany i docent, w latach 1980-85 prodziekan, a od 1985 r. dziekan wydziału ekonomiki produkcji, profesor zwyczajny. Autor licznych prac naukowych i publicystycznych.

Od 1963 r. członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego: w latach 1980-84 i ’88-89 członek jego naczelnego komitetu, w latach 1980-81 członek prezydium, a w latach 1980-84 sekretarz. W latach 1985-89 poseł na Sejm PRL i członek Rady Państwa, od 1985 r. członek kolegium Najwyższej Izby Kontroli, od 1986 r. członek rady naukowej Narodowego Banku Polskiego. Uczestnik obrad tzw. okrągłego stołu, które w 1989 r. zadecydowały o transformacji ustrojowej kraju.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

(IrP)

Źródło: „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, WARSZAWA 1989


SZMIGIEL ZBIGNIEW

Profesor medycyny, pochodzący zGORLIC.

Urodzony 10 grudnia 1927 r. w Gorlicach. Absolwent Akademii Medycznej w Krakowie z 1953 r.

Od 1953 r. pracownik naukowy macierzystej AM: do 1969 r. asystent i ADIUNKT w III Klinice Chorób Wewnętrznych, w latach 1969-74 adiunkt w Klinice Hematologii Instytutu Medycyny Wewn. Od 1974 r. docent katedry nauczania klinicznego w Rzeszowie i w latach 1974-88 ordynator oddziału chorób wewn. tamtejszego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego.

Internista i hematolog. Od 1963 r. doktor nauk medycznych, od 1973 r. dr habilitowany. Od 1979 r. członek komisji ochrony zdrowia społecznego krakowskiego oddziału Polskiej Akademii Nauk.

Od 1953 r. członek Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, od 1955 r. Tow. Internistów Polskich, od 1956 r. Pol. Tow. Hematologicznego oraz stowarzyszeń zagranicznych. Autor wielu publikacji naukowych.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

(IrP)

Źródło: „Kto jest kim w polskiej medycynie. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, WARSZAWA 1987

SZEWORSKI Adam

(1918-2014)

Profesor ekonomii pochodzący z Sądecczyzny.

Urodzony 11 stycznia 1918 r. w Korzennej. Studiował w Szkole Nauk Politycznych w Warszawie w latach 1935-38, na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego w latach 1935-39 i w 1949 r. oraz na wydziale prawa i nauki o państwie uniwersytetu w Zurychu w latach 1942-44.

W latach 1939-40 żołnierz 1. Dywizji Grenadierów w formowanej we Francji Armii Polskiej, potem pracownik: w latach 1944-45 Szwajcarskiego Związku Bankowego w Zurychu, w latach 1945-46 alianckiej organizacji pomocy krajom wyzwolonym w II wojnie światowej UNRRA w Abensbergu i Cham (Szwajcaria), w latach 1946-48 attache ambasady polskiej w Paryżu, a w latach 1948-55 biura konsularnego Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Warszawie.

Od 1955 r. pracownik naukowy Polskiej Akademii Nauk w Warszawie: w latach 1955-65 zakładu nauk ekonomicznych, od 1960 r. doktor wypromowany przez prof. Michała Kaleckiego, w latach 1965-70 docent habilitowany w zakładzie badań rejonów uprzemysłowionych, a w latach 1970-72 kierownik zakładu nauk ekonomicznych. W latach 1963-68 kierownik wyższego kursu planowania gospodarczego dla obcokrajowców przy Szkole Głównej Planowania i Statystyki w Warszawie, w latach 1972-74 zatrudniony w Instytucie Koniunktur i Cen Handlu Zagranicznego w Warszawie, w latach 1972-81 wykładowca studium podyplomowego służby zagranicznej Wyższej Szkoły Nauk Społecznych przy Komitecie Centralnym Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, a od 1986 r. wykładowca centrum kształcenia służby zagranicznej Akademii Nauk Społecznych KC PZPR. Od 1974 r. na wydziale nauk ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego: w latach 1974-75 docent, od 1977 r. profesor nadzwyczajny, a od 1985 r. prof. zwyczajny. W latach 1970-81 i ponownie od 1985 r. członek komitetu nauk ekonomicznych PAN.

Członek Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego i Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Autor wielu publikacji ekonomicznych.

Odznaczony Krzyżami Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Krzyżem Kawalerskim francuskiej Legii Honorowej.

Zmarł 9 stycznia 2014 r., pochowany na Cmentarzu Północnym w Warszawie.

(IrP)

Źródła: „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989; www.pte.pl

 

STOCH Leszek

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

Stoch Leszek

Profesor mineralogii pochodzący z Ziemi Gorlickiej.

Urodzony 6 czerwca 1931 r. w Bobowej. Absolwent Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie z 1955 r.

Od 1951 r. pracownik naukowo-dydaktyczny macierzystej uczelni: od 1960 r. doktor, od 1966 r. dr habilitowany, w latach 1971-80 wicedyrektor Instytutu Geologii i Surowców Mineralnych, od 1976 r. profesor nadzwyczajny, od 1980 r. kierownik zakładu szkła w Międzyresortowym Instytucie Materiałów Budowlanych i Ogniotrwałych, do 1984 r. wicedyrektor tego instytutu, w latach 1980-2001 kierownik katedry szkła i emalii, w latach 1984-90 dziekan wydziału inżynierii materiałowej i ceramiki, od 1985 r. prof. zwyczajny, od 2001 r. w Instytucie Ceramiki i Materiałów Budowlanych w Warszawie. Promotor 30 doktoratów.

Członek komitetów nauk mineralogicznych (od 1981 r. jego wiceprzewodniczący), gospodarki surowcami mineralnymi i nauki o materiałach Polskiej Akademii Nauk, a w latach 1981-96 przewodniczący komisji nauk ceramicznych krakowskiego oddziału PAN, a od 1995 r. członek korespondent Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1976-81 członek rady głównej Naczelnej Organizacji Technicznej oraz członek krajowych i zagranicznych stowarzyszeń naukowych i branżowych, w tym współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Ceramicznego i Pol. Tow. Mineralogicznego. Autor 15 patentów i wielu publikacji naukowych. Laureat nagrody Fundacji Nauki Polskiej (polskiego Nobla) z 1998 r.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

(IrP)

Źródła: „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress,WARSZAWA 1989

www.agh.edu.pl

 

STARMACH Karol

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

Starmach KArol

(1900-1988)

Profesor biologii pochodzący z Ziemi Limanowskiej.

Urodzony 22 września 1900 r. w Mszanie Dolnej. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie z 1925 r.

Uczestnik obrony Lwowa w 1918 r. i wojny polsko-rosyjskiej w 1920 r. W czasie okupacji niemieckiej zatrzymany w 1939 r. w ramach Sonderaktion Krakau (zwabienie i podstępne aresztowanie przez Niemców profesorów krakowskich wyższych uczelni) i więziony w hitlerowskich obozach koncentracyjnych Sachsenhausen i Dachau – numer obozowy 5261. Zwolniony w 1940 r., prawdopodobnie wskutek wstawiennictwa niemieckiego kolegi-biologa. Po powrocie do Krakowa członek antyniemieckiej konspiracji, głównie w strukturach tajnego nauczania i podziemnego Stronnictwa Ludowego.

Pracownik naukowo-dydaktyczny macierzystej wszechnicy: w latach 1925-34 asystent w zakładzie botaniki, od 1927 r. doktor, w latach 1935-39ADIUNKT zakładu ichtiobiologii i rybactwa, w czasie II wojny światowej po powrocie z hitlerowskich obozów koncentracyjnych zatrudniony w niemieckiej placówce naukowo-badawczej rybactwa w Puławach (prowadził wtedy m.in. badania nad ekologią zalewu rożnowskiego), w latach 1945-47 docent i kierownik zakładu ichtiobiologii i rybactwa oraz rybackich stacji doświadczalnych w Mydlnikach (obecnie część Krakowa), Zatorze i Uściu Solnym, od 1956 r. profesor nadzwyczajny, w latach 1958-70 kierownik katedry hydrobiologii, od 1970 r. na emeryturze. W latach 1950-55 pracownik naukowo-dydaktyczny zakładu badań wodociągowych i kanalizacyjnych Politechniki Śląskiej w Gliwicach, a w latach 1951-53 – krakowskiej delegatury Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. Promotor 8 prac habilitacyjnych i ponad 30 doktoratów.

W latach 1927-53, czyli do jej rozwiązania – członek Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1954-65 kierownik zakładu biologii wód Polskiej Akademii Nauk w Krakowie i szef jego stacji hydrobiologicznej w Goczałkowicach, w latach 1960-69 przewodniczący komitetu zagospodarowania ziem górskich PAN, od 1969 r. członek korespondent PAN, a od 1976 r. członek rzeczywisty. Członek krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Autor wielu publikacji naukowych o tematyce botanicznej, zwłaszcza ichtiologicznej, rybackiej, ekologicznej i hydrobiologicznej.

Działacz powojennego Polskiego Stronnictwa Ludowego, radny w Krakowie, w 1947 r. w ramach stalinowskich represji skazany na 10 lat więzienia, więziony w Warszawie i Wronkach, zwolniony już w 1950 r., prawdopodobnie wskutek wstawiennictwa tym razem polskiego kolegi-biologa. Pośmiertnie zrehabilitowany w 1989 r.

Odznaczony m.in. Komandorskim i Kawalerskim Krzyżami Orderu Odrodzenia Polski. Doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego z 1987 r.

Zmarł 2 marca 1988 r. w Krakowie, pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim. Jego nazwisko upamiętniono w nazwach gatunkowych stworzeń i roślin wodnych. Obecnie zakład biologii wód PAN nosi jego imię.

(IrP)

Źródła: „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress,WARSZAWA 1989

www.wikipedia.pl

STARCZEWSKI Marian Antoni

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

Starczewski Marian

(1924-1988)

Profesor chemii pochodzący z Sądecczyzny.

Urodzony 24 marca 1924 r. w Starym Sączu. Absolwent Politechniki Śląskiej z 1924 r.

W 1949 r. asystent w laboratorium Zakładów Chemicznych Oświęcim-Dwory, w latach 1949-54 projektant w Gliwickim Biurze Studiów i Projektów Budownictwa Przemysłowego, a w latach 1954-58 kierownik pracowni w Instytucie Materiałów Ogniotrwałych w Gliwicach.

Od 1950 r. pracownik naukowo-dydaktyczny macierzystej uczelni: od 1960 r. doktor, do 1963 r.ADIUNKT w katedrze technologii przemysłu nieorganicznego, w latach 1963-66 kierownik zakładu ochrony przed korozją, od 1964 r. dr habilitowany, w latach 1966-69 kierownik katedry chemii i technologii materiałów budowlanych, od 1969 r. dyrektor Instytutu Chemii i Technologii Nieorganicznych, w latach 1969-72 prodziekan wydziału technologii i inżynierii chemicznej, w latach 1969-81 prorektor uczelni, od 1971 r. profesor nadzwyczajny, od 1976 r. prof. zwyczajny, a w latach 1982-84 rektor. Od 1984 r. kierownik zakładu ceramiki Instytutu Technologii Nieorganicznych na Politechnice Warszawskiej, później dziekan jej wydziału chemicznego.

W latach 1975-80 członek komitetu nauk chemicznych, a od 1980 r. surowców mineralnych Polskiej Akademii Nauk, od 1981 r. członek Śródziemnomorskiej Ak. Nauk we Włoszech. Autor licznych publikacji naukowych, m.in.NA TEMAT korozji. Promotor 20 doktoratów. Członek stowarzyszeń naukowych i branżowych.

Odznaczony m.in. Krzyżami Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Orderem Sztandaru Pracy II klasy.

Zmarł 17 czerwca 1988 r. w Warszawie, pochowany na tamtejszym cmentarzu komunalnym na Powązkach.

(IrP)
Źródło: „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress,WARSZAWA 1989

SŁOWIKOWSKI Jan Michał

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

SŁOWIKOWSKI Jan Michał

(1915-2010)

Profesor medycyny i uczestnik konspiracji antyniemieckiej, pochodzący i działający w Nowym Sączu.

Urodzony 19 września 1915 r. w Nowym Sączu. Absolwent tutejszegoII LO im. Bolesława Chrobrego z 1933 r. oraz wydziału lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie z 1939 r.

W latach 1939-41LEKARZ-stażysta w szpitalu w Nowym Sączu, gdzie jako członek Związku Walki Zbrojnej (późniejszej Armii Krajowej) ps. Michał był jednym z kluczowych współorganizatorów ucieczki zatrzymanego przez Gestapo na Słowacji i rannego „kuriera z Warszawy” Jana Karskiego (właśc. J. Kozielewski). W celu uśpienia ich czujności podał środek usypiający pilnującym go wartownikom oraz pacjentom z jego sali. Aresztowany przez Niemców, ale zwolniony po 4 miesiącach, natomiast w egzekucji zakładników w Nowym Sączu-BiegonicachNIEMCY rozstrzelali jego brata Teodora. Inną uczestniczką uwolnienia Karskiego była późniejsza znana aktorka Zofia Rysiówna. Istnieje wersja, że akcję firmowała Polska Partia Socjalistyczna, a polecenie jej przeprowadzenia wydał późniejszy wieloletni premier PRL Józef Cyrankiewicz.

W latach 1941-44 lekarz-asystent w szpitalu św. Łazarza w Krakowie, a w latach 1945-49 dyrektor szpitala i lekarz powiatowy w Oleśnicy Śląskiej. Od 1949 r. pracownik naukowy Akademii Medycznej we Wrocławiu: do 1962 r. asystent i adiunkt, w 1962 r. docent w II Katedrze i Klinice Chirurgii, od 1962 r. kierownik, a od 1972 r. profesor Katedry i Kliniki Chirurgii Dziecięcej, w latach 1981-83 dyrektor Instytut Pediatrii. Od 1985 r. na emeryturze.

Chirurg, pediatra, urolog i onkolog. Od 1951 r. doktor nauk medycznych, od 1962 r. docent, od 1972 r. profesor nadzwyczajny, od 1979 r. prof. zwyczajny. W latach 1962-67 członek komisji patogenezy wstrząsu przy wydziale nauk medycznych Polskiej Akademii Nauk.

Zagraniczne staże naukowe: w latach 1959-60 stypendium Fundacji Rockefellera w USA, Paryż 1961, Londyn 1963 i Brema 1974.

Autor nowych metod i pierwszych w Polsce zabiegów. Autor lub współ- wielu publikacji. Od 1994 r. doktor honoris causa wrocławskiej AM.

Od 1950 r. członek Polskiego Towarzystwa Lekarskiego, od 1952 r. Tow. Chirurgów Polskich (także członek zarządu głównego), od 1965 r. Pol. Tow. Chirurgów Dziecięcych (założyciel, w latach 1977-80 prezes, a od 1980 r. członek honorowy), od 1977 r. Pol. Tow. Urologicznego oraz stowarzyszeń zagranicznych. Członek Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.

Odznaczony m.in. Krzyżami Komandorskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł 13 grudnia 2010 r. we Wrocławiu.

(IrP)
Źródła: „Kto jest kim w polskiej medycynie. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress,WARSZAWA 1987; „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989; Bartosz Ryś – „Brawurowa akcja polskiego podziemia. Karski wykradziony”, tygodnik „Polityka” z 21 października 2014 r. ; www.ptchd.pl

 

SŁOMIANKO Paweł

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

SŁOMIANKO Paweł

(1910-1989)

Profesor budownictwa czynny m.in. na Sądecczyźnie.

Urodzony 23 stycznia 1910 r. w Leningradzie (wcześniej i obecnie Sankt Petersburg). Absolwent Politechniki Warszawskiej z 1937 r.

W latach 1937-38 pracował przy rozbudowie portu rzecznego w Warszawie, w latach 1938-39 w firmie inżynieryjno-budowlanej Konstanty Rudzki i Spółka jako współprojektant obiektów zapory na Dunajcu w Rożnowie, w latach 1945-47 brał udział w odbudowie portów w Gdańsku, a w latach 1948-49 kierownik w Gdańskim Urzędzie Morskim.

Od 1946 r. pracownik naukowo-dydaktyczny Politechniki Gdańskiej: do 1954 r. ADIUNKT, a w latach 1954-58 docent. Od 1949 r. w Instytucie Morskim w Gdańsku: do 1975 r. kierownik pracowni ochrony brzegów i zakładu hydrotechniki morskiej, od 1964 r. profesor nadzwyczajny, od 1969 r. prof. zwyczajny, od 1975 r. na emeryturze, ale nadal prowadził zajęcia. Członek honorowy komitetu badań morza Polskiej Akademii Nauk. Członek Polskiego Towarzystwa Geofizycznego. Autor licznych publikacji naukowych. Amatorsko tłumaczył poezję rosyjską naJĘZYK POLSKI.

Odznaczony m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarł 14 kwietnia 1989 r., pochowany na cmentarzu komunalnym w Sopocie.

(IrP)
Źródło: „Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, WARSZAWA 1989

POPIELA Tadeusz Stanisław

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

Popiela Tadeusz Stanisław

Profesor medycyny, pochodzący z Nowego Sącza.

Urodzony 23 maja 1933 r. w Nowym Sączu, syn kolejarza Jana. AbsolwentII LO im. Bolesława Chrobrego w Nowym Sączu z 1949 r. i Akademii Medycznej w Krakowie z 1955 r.

Pracownik naukowy macierzystej AM: w latach 1955-61 asystent, w latach 1961-65 adiunkt, 1965-72 docent, od 1972 r. profesor w III Katedrze i Klinice Chirurgii, od 1976 r. kierownik I Katedry Chirurgii Ogólnej i Kliniki Chirurgii Gastroenterologicznej, a w latach 1972-81 rektor tejże AM, następnie m.in. kierownik zakładu radioterapii śródoperacyjnej i chemioterapii krakowskiego szpitala uniwersyteckiego oraz – po powrocie AM już jako Collegium Medicum w struktury Uniwersytetu Jagiellońskiego – pełnomocnik rektoraUJ ds. klinicznych. Od 1982 r. członek komitetu patofizjologii klinicznej Polskiej Akademii Nauk, członek rzeczywisty PAN i członek Polskiej Akademii Umiejętności. Od 1961 r. doktor nauk medycznych, od 1965 r. dr habilitowany, od 1972 r. prof. nadzwyczajny, a od 1990 r. prof. zwyczajny. Chirurg, gastroenterolog i onkolog, specjalizował się w leczeniu operacyjnym żołądka, dwunastnicy i trzustki.

Zagraniczne staże naukowe: University of New York w Stony Brook, University of Illinois, Loyola University w Chicago, Duke University w Durham, National Institute of Health w Bethesda, uniwersytety w Norymberdze, Erlangen i Wűrzburgu. Doktor honoris causa Pomorskiej AM w Szczecinie (2002) oraz AM we Wrocławiu (2003) i Warszawie (2005).

W latach 1999-2000 prezes European Society of Surgery, członek Towarzystwa Chirurgów Polskich, którym kierował w latach 1987-89, a także Polskiego Towarzystwa Gastroenterologicznego i Pol. Tow. Cybernetycznego (od 1982 r. członek honorowy) oraz stowarzyszeń zagranicznych. Autor wielu publikacji naukowych, w tym podręczników akademickich.

W latach 80. XX wieku członek prezydium Rady Naukowej przy ministrze zdrowia i opieki społecznej. Członek Klubu Przyjaciół Ziemi Sądeckiej uhonorowany w nim tytułem Ambasador Sądecczyzny, honorowy obywatel amerykańskich miast Texas i Minneapolis.

Odznaczony m.in. Krzyżem Wielkim oraz Krzyżami Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

(IrP)

Źródła: „Kto jest kim w polskiej medycynie. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress,WARSZAWA 1987; www.nauka-polska.pl

PŁATEK Tadeusz

Sączopedia

e-encyklopedia Sądecczyzny

Sączopedia

Płatek Tadeusz

Doktor medycyny, praktykujący w Krynicy-Zdroju.

Urodzony 13 września 1911 r. w Krakowie. Absolwent wydziału lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie z 1939 r.

W latach 1940-49 asystent na oddziale ginekologiczno-położniczym szpitala św. Łazarza w Krakowie. Od 1953 r. doktor medycyny. Od tego samego roku w Krynicy: w latach 1953-55 kierownik tamtejszego Ośrodka Naukowo-Badawczego Chorób Kobiecych, od 1955 r. ordynator oddziału ginekol.-położn. w miejscowym szpitalu, w latach 1960-70 dyrektor tego szpitala, a od 1970 r. organizator i dyr. tutejszego Zakładu Opieki Zdrowotnej. W latach 1976-82 specjalista WOJEWÓDZKI ds. ginekologii i położnictwa w woj. nowosądeckim.

W latach 1954-75 radny Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie (w latach 1958-75 przewodniczący komisji zdrowia i uzdrowisk), a w latach 1975-84 jej odpowiedniczki w Nowym Sączu, od 1981 r. przewodniczący Narodowego Funduszu Ochrony Zdrowia w Nowym Sączu. Autor publikacji z dziedziny balneologii.

Konsultant medyczny kręconego w Krynicy filmu fabularnego „Zazdrość i medycyna” (1973) w reż. Janusza Majewskiego z Mariuszem Dmochowskim, Andrzejem Łapickim i Ewą Krzyżewską.

Odznaczony m.in. Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Partyzanckim.

(IrP)

Źródło: „Kto jest kim w polskiej medycynie. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, WARSZAWA  1987