WSPOMNIENIE z PRL 1988 – 1990

Rada Miasta 1988-19901 fot.: z arch. J.Lesniaka

Rada Miasta 1988-1990
fot.: z arch. J.Lesniaka

Ostatnie wybory samorządowe w PRL w Nowym Sączu odbyły się 19 czerwca 1988 r. Do ówczesnej Miejskiej Rady Narodowej wybierano 80 radnych spośród 240 kandydatów zgłoszonych przez Miejskie Kolegium Wyborcze, według niedemokratycznej ordynacji wyborczej, w 29 okręgach wyborczych. Spośród 51 199 uprawnionych głosowało 26 828 osób.

Na listach wyborczych odnajdujemy nazwiska wielu sądeczan znanych z działalności na różnych polach aktywności społecznej, m.in. nieżyjących już lekarzy Andrzeja Fortunę, Zbigniewa Jeżowskiego i Jerzego Masiora, sędziego Zdzisława Błażowskiego, dyrektora szkoły muzycznej Józefa Buszka, artystę-malarza Krzysztofa Kulisia.

Są też osoby funkcjonujące w polityce sądeckiej do dziś, m.in. obecny poseł Andrzej Czerwiński, jeden z liderów PSL Wiesław Kądziołka (obecnie wicedyrektor Małopolskiego Ośrodka Ruchu Drogowego) czy wiceprzewodniczący Rady Miasta od 2007 r. Stefan Chomoncik i obecny radny z Zawady Tadeusz Kulpa.

Poczet sztandarowy MRN 1988-1990 fot.: z arch. J.Lesniaka

Poczet sztandarowy MRN 1988-1990
fot.: z arch. J.Lesniaka

Rajcami z PRL, którzy przedłużyli swe mandaty już po 1990 r. w warunkach odrodzonej demokracji samorządowej, byli także: Anna Bocheńska, Kazimierz Cabak, Marian Farun, Krzysztof Niewiara, Kazimierz Sas.

Na czele Rady Miasta stał Kazimierz Sas (PZPR), a prezydium tworzyli ponadto: wiceprzewodniczący: Andrzej JanuszFORTUNA (bezpartyjny), Bogdan Janik (SD), Jan Majoch (ZSL), członek prezydium Zdzisław Błażowski (bezpartyjny). Prezydentem miasta Nowego Sącza był Marian Cycoń, poprzednio naczelnik miasta i gminy Piwniczna.

Oto wyniki (tłustym drukiem oznaczono nazwiska osób, które wybrano radnymi):

okręg nr 1

Lidia Iwanczewska – 216, Józef Leśniak – 210, Stanisław Lizoń – 233, Stanisław Maciak – 218, Maria Rysiewicz – 203, Zofia Sułowicz – 192; Janusz Gumularz – 219, Jan Juszczyk – 211, Józef Krawczyk – 206; Zdzisław Kokot – 145, Maria Kulig – 281, Stanisław Piechowicz – 246.

okręg nr 2

Stefan Brotoj – 278, Tomasz Konstanty – 281, Andrzej Woda – 422; 2. Stanisław Fecko – 414, Marian Kolczak – 223, Stanisław Wójcik – 350, Anna Bocheńska – 408, Andrzej Popiela – 244, Bożena Szkred – 209, Marian Kociołek – 329, Barbara Zając – 398, Zdzisława Zengel – 268.

okręg nr 3

Aleksandra Bartczak – 124, Władysław Kowalski – 49, Stanisław Smaga – 33; Antoni Kosecki – 58, Grażyna Śnieżyńska – 69, Edward Witek – 53.

okręg nr 4

Mieczysław Cisowski – 269, Michalina Rolka – 159, Barbara Tarasek – 206, Bogdan Janik – 250, Bogusław Kler – 138, Tadeusz Niemiec – 211, Halina Migacz – 221, Barbara Stanek – 189, Felicja Stawarz – 187, Stanisław Bochenek – 240, Danuta Gosztyła – 156, Tadeusz Laskowski – 204.

okręg nr 5

Zenon Polański – 293, Ryszard Rola – 279, Antoni Wolak – 306; Piotr Kosakowski – 275, Marek Michalik – 280, Marek Urban – 302; Wacław Czaja – 229, Ryszard Niedźwiedź – 255, Bogdan Podhalański – 399; Marian Florczyk – 182, Krzysztof Grzegorzek – 233, Jerzy Masior – 468.

okręg nr 6

Andrzej Bednarek – 247, Roman Druzgalski – 187, Zofia Mróz – 270; Andrzej Leśniak – 288, Kazimierz Skoczeń – 203, Tadeusz Wolf – 206.

okręg nr 7

Ewa Leśniak – 272, Małgorzata Salamon – 350, Maria Ziemborak – 337, Irena Basta – 329, Maria Ogorzała – 213, Julian Rola – 330; Wiesława Kij – 173, Józef Kozak – 322, Józef Trzupek – 418.

okręg nr 8

Rafał Fryc – 232, Krzysztof Niewiara – 342, Stanisław Pażucha – 270; Marcin Gacek – 227, Władysław Głąb – 142, Władysław Sławecki – 513, Danuta Binek – 378, Maria Kasprzyk – 226, Józef Markiewicz – 266.

okręg nr 9

Jan Majoch – 284, Aleksander Piasecki – 47, Henryk Surówka – 110, Marian Farun – 341, Weronika Jasińska – 63, Danuta Wcześny – 43.

okręg nr 10

Andrzej Czerwiński – 95, Edward Czerwiński – 46, Andrzej Pękala – 67.

okręg nr 11

Bronisław Dominik – 89, Eugeniusz Peciak – 90, Mieczysław Zając – 68, Marta Bobal – 95, Stanisław Jarek – 62, Jan Najduch – 87.

okręg nr 12

Tadeusz Kliś – 290, Janusz Kornaś – 191, Maria Tylek – 204, Edward Jakubowski – 203, Józef Migacz – 234, Zbigniew Pieniążek – 242, Halina Herbut–Pamirska – 216, Andrzej Strakosz – 245, Barbara Wójcik – 209, Zdzisław Błażowski – 248, Henryk Gil – 195, Alicja Ginter – 228.

okręg nr 13

Piotr Kierzkowski – 220, Irena Ptaczek – 283, Edward Tkaczyk – 238, Maria Bąk – 151, Kazimierz Cabak – 411, Halina Raczkowska – 203, Adam Bereżyński – 167, Krystyna Dębicka – 210, Kazimierz Sas – 379.

okręg nr 14

Małgorzata Ciurka – 289, Stanisława Koszkul – 251, Krzysztof Kuliś – 418; Stefan Peciak – 259, Paweł Poray-Zbrożek – 300, Aleksander Żarnowski – 387, Tadeusz Jabłoński – 296, Józef Pogwizd – 290, Maciej Ropek – 367, Waldemar Kalarus – 334, Ewa Micor – 430, Marek Zelis – 293.

okręg nr 15

Janina Golachowska – 146, Krzysztof Łukasik – 740, Jerzy Kalarus – 673, Bogdan Kosecki – 150, Stanisław Leśniak – 188.

okręg nr 16

Seweryn Legutko – 474, Marek Paryło – 350, Józef Regiec – 360, Stanisław Marczyk – 383, Irena Migrała – 430, Piotr Sus – 358.

okręg nr 17

Tadeusz Brożek – 484, Zenon Ferenc – 108, Krzysztof Poręba – 110, Eugeniusz Aleksander – 291, Marian Baran – 316, Maria Konopka – 80, Bogumiła Janikowska-Musiał – 195, Tadeusz Kulpa – 330, Józef Zaręba – 174.

okręg nr 18

Mieczysław Aleksander – 108, Tadeusz Górka – 141, Zdzisław Stanek – 216, Augustyn Legutko – 65, Konstanty Legutko – 116, Irena Rogóż – 275.

okręg nr 19

Mieczysław Maślanka – 21, Helena Wierna – 189, Marian Wolak – 103, Rozalia Smyda – 71, Ignacy Śmiałek – 96, Leszek Wolak – 119.

okręg 20

Józef Lasek – 146, Jacek Strzygocki – 366, Bogusław Tucznio – 303, Franciszek Bodziony – 259, Wiesław Kądziołka – 429, Andrzej Miczyński – 114, Jan Janik – 294, Maria Ruchała – 335, Teresa Sobczyk – 167, Jerzy Popardowski – 149, Andrzej Szczepanowicz – 343, Jan Waksmundzki – 327.

okręg nr 21

Fryderyk Adamczyk – 301, Andrzej Filek – 150, Lesław Obarski – 100, Stanisław Chwastowicz – 395, Jerzy Piechowicz – 64, Adam Solarczyk – 90.

okręg nr 22

Eugeniusz Barański – 177, Ryszard Lachowski – 259, Kazimierz Wróbel – 197, Marian Baranowski – 224, Krzysztof Rybski – 186, Eugeniusz Sójka – 191, Zofia Molek – 282, Jerzy Mróz – 170.

okręg nr 23

Bolesław Majoch – 365, Andrzej Rembelski – 210, Sławomir Życzkowski – 252, Lesław Boryś – 275, Przemysław Hebda – 235, Ryszard Polowiec – 223.

okręg nr 24

Władysław Gąsiorowski – 158, Józef Kłeczek – 58, Marek Racoń – 104, Franciszek Pancerz – 113, Romuald Sowa – 81, Tadeusz Tabasz – 115.

okręg nr 25

Krzysztof Janik – 222, Jerzy Krupowski – 70, Elżbieta Smal-Kwiatek – 215, Adam Dutka – 191, Jadwiga Wawro-Olszowska – 129, Danuta Wąsowska – 189, Paweł Ostrowski – 180, Halina Szkolnicka – 153, Marek Winiarski – 174.

okręg nr 26

Barbara Gałda – 305, Anna Serafin – 409, Jadwiga Wilczyńska – 129, Edward Dąbrowski – 377, Józef Konieczek – 138, Wojciech Kozaczka – 310, Jerzy Ptaszyński – 205, Tadeusz Świdrak – 358, Ryszard Wójs – 249.

okręg nr 27

AndrzejFORTUNA – 447, Wojciech Główczyk – 104, Adam Kaufman – 100, Janusz Janik – 254, Józef Rajca – 199, Jerzy Wojtaczka – 164, Barbara Adamczyk – 265, Marek Gromala – 140, Zbigniew Hejmej – 243.

okręg nr 28

Józef Buszek – 246, Stefan Chomoncik – 140, Jan Plata – 197, Zdzisław Janowski – 237, Bożena Mirek – 225, Zbigniew Witek – 120.

okręg nr 29

Stanisław Gargula – 203, Jan Górowski – 160, Józef Myśliwiec – 148, Zbigniew Jeżowski – 276, Wacław Kalita – 78, Aleksandra Majeran – 194, Andrzej Czabanowski – 136, Władysław Kurlej – 99, Józef Magiera – 223.

*

Z protokołów ówczesnych posiedzeń plenarnych rady, jak i z notatek prasowych, wynika, że MRN, mimo że fasadowa i ułomna, bo ukształtowana z partyjnego nadania, przejawiała niemało pozytywnych działań, z których przynajmniej jedna zasługuje na wymienienie. Dwuletnia kadencja kojarzy się do dziś z zainicjowaną przez MRN kampanią na rzecz ochrony środowiska. Podjęte wtedy uchwały, liczne debaty i wystąpienia do władz państwowych wymusiły na Sądeckich Zakładach Elektro-Węglowych (obecnie SGL Carbon) w osiedlu Biegonice sięgnięcie po kosztowne (stąd wynikał opór), ale skuteczne i nowoczesne rozwiązania technologiczne, które bardzo poważnie ograniczyły stężenie emitowanych w produkcji elektrod substancji smolistych. W przedsiębiorstwie zamontowano światowej klasy instalację (pn. Hosokawa) oczyszczającą wartości 18 mln ówczesnych marek zachodnioniemieckich. W ciągu kilkunastu miesięcy SZEW przestały być uciążliwe dla sądeckiej przyrody.

Łącznie MRN w ciągu niespełna 24 miesięcy w latach 1988–1990 podjęła 90 uchwał. Po stronie dokonań należy zaliczyć znaczne ożywienie inwestycyjne w sądeckiej oświacie (m.in. nowa szkoła w os. Gołąbkowice), poprawę stanu bazy rekreacyjnej, zaś po stronie niepowodzeń m.in. przerwanie budowy hali sportowej i sztucznej ślizgawki, zastój w pozyskiwaniu terenów budowlanych. Zasługą prezydenta Mariana Cyconia stało się nawiązanie pożytecznych kontaktów zagranicznych (m.in. umowa z kwietnia 1990 r. z władzami niemieckiego Schwerte z Nadrenii-Westfalii). Rozpoczęte zostały budowy oczyszczalni ścieków w Wielopolu i mostu 700-lecia na Kamienicy.

U schyłku PRL przywrócono w Nowym Sączu historyczny herb miasta, z wizerunkiem św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy z Antiochii Pizydyjskiej, ściętej za wiarę ok. 303–305 r. w okresie prześladowań chrześcijan za panowania cesarza Dioklecjana, przedstawianej na obrazach z poskromionym smokiem (szatanem), gałązką palmową jako symbolem męczeństwa i z koroną na głowie, mimo że nie należała do królewskiego rodu.

Zmiany (a właściwie powtórnej legalizacji) dokonała – mimo początkowego sprzeciwu władz PZPR – Rada Miejska w 1987 r. z inicjatywy mecenasa Jerzego Piechowicza. O powrót herbu ze św. Małgorzatą zabiegali też prof. Eugeniusz Pawłowski, wiceprzewodniczący MRN w latach 1984-1988 Zbigniew Drozd (Stronnictwo Demokratyczne), przewodnik PTTK Irena Styczyńska, kierownik nowosądeckiego oddziału „Dziennika Polskiego”RED. Sławomir Sikora, a przede wszystkim znany sądecki zegarmistrz Henryk Dobrzański. Poparcia udzieliły załoga Wojewódzkiego Przedsiębiorstwa Komunikacyjnego, Związku Inwalidów Wojennych, Ligi Kobiet Polskich, grupy obywatelskie i proboszcz parafii farnej ks. dr Stanisław Lisowski (11 października 1987 r. w sądeckich kościołach odczytano komunikat proboszcza w obronie herbu św. Małgorzaty). W efekcie Komitet Miejski PZPR skapitulował, św. Małgorzata powróciła na tarczę herbową miasta.