TROCHANOWSKI Piotr ps. literacki Petro Murianka


literat i działacz łemkowski z Krynicy-Zdroju

Wywodzi się z rodu Trochanowiczów lub Truchanowiczów (Trochanowyczów lub Truchanowyczów). Aż na 1531 r. datowane jest pismo męża Bony Sforzy – króla Zygmunta I Starego, zezwalający niejakiemu Iwanowi Truchanowiczowi lub Trochanowiczowi (Truchanowyczowi lub Trochanowyczowi) na zakup od wielmoży grybowskiego Stanisława Pieniążka dóbr królewskich w… Bielczarowej (nazwa Binczarowej była bowiem w dawnych dokumentach niemiłosiernie poniewierana, dzisiejsza Binczarowa zadomowiła się w papierach dopiero w 1794 r.). W późniejszych czasach owi Trochanowiczowie lub Truchanowiczowie (Trochanowycze lub Truchanowycze) zmienili nazwisko na Trochanowscy.

Wśród przodków Piotr Trochanowski ma Semena Trochanowskiego – w latach 1861-67 posła na Sejm Krajowy Galicyjski oraz jego urodzonego w Binczarowej wnuka o personaliach Metodyj Trochanowskij (1855-1947) – wykładowcę w seminarium nauczycielskim w Starym Sączu, wydawcę pisma „Łemko”, autora podręczników do nauki języka łemkowskiego i człowieka, którego zasługą było wprowadzenie tego języka do polskich szkół.

Życie

Jego rodzina pochodzi wprawdzie z Binczarowej, ale on sam urodził się w 1947 r. już po wysiedleniu Łemków stamtąd. Rodzice z nim w łonie matki wywiezieni zostali do Parchocina (tak sam podaje w autobiografii, choć większość źródeł wymienia nazwę Parchów) nad Szprotawą k/Polkowic. Potem mieszkali w pobliskim Trzmielu bliżej Lubina. Do szkoły średniej poszedł do Technikum Budowlanego we Wrocławiu, mieszkał w internacie i czuł się tam na tyle niedobrze, gdyż dokuczano mu z powodu odmienności narodowej i religijnej, że wstąpił do Prawosławnego Seminarium Duchownego w Warszawie. Potem jeszcze studiował w tamtejszej Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.

Przez kilka lat gospodarowali razem z Jarosławem na wygnańczej ziemi ojca. Potem jednak przenieśli się do Bielanki k/Gorlic, gdzie zamieszkali u Pawła Stefanowskiego, znanego działacza łemkowskiego. Jarosław Trochanowski, niestrudzony animator łemkowskiej kultury ludowej, został potem twórcą Zespołu Pieśni i Tańca Łemkowyna, a Piotr występował w nim jako solista oraz prowadził chór cerkiewny – w latach 1967-82 w Sanoku, a następnie – w Krynicy.

Twórczość

W twórczości literackiej używa pseudonimu artystycznego Petro Murianka, czyli Mrówka. Napisał bowiem kiedyś bajkę „Murianczysko” („Mrowisko”) i tak się przyjęło. Jego pierwszy tomik wierszy pt. „Suchy badyl” datowany jest na 1983 r. Drugi – „Jak sokół wodę z kamienia” (1989) – był już dwujęzyczny: po polsku i po łemkowsku (rusińsku). Trzeci – dla dzieci „Mamko kup mi knyżku” (1995). Kolejny to „Płanetnyky” (2001). W internecie znaleźć można na jego temat takie określenia, jak największy współczesny, żyjący poeta łemkowski, a nawet wieszcz łemkowski.

Opracował elementarz łemkowski (łemkiwskij bukwar) pt. „A ja znam azbuku”. I wydał wspomnienia „A Wisła dalej płynie” zadedykowane „sąsiadom naszym, Polakom, z wiarą – że zechcą przeczytać i spróbują zrozumieć”. Ponadto dla diaspory łemkowskiej redaguje kalendarze łemkowskie, czasopisma „Besida” i „Rocznik Łemkowski” („Łemkiwskij ricznyk”) oraz tłumaczy literaturę słowiańską na ten język. Laureat zaszczytnych nagród: im. Stanisława Piętaka z 1989 r. czy im. księcia Konstantego Ostrogskiego.

Mieszka w Krynicy-Zdroju i od 1983 r. prowadzi chór w miejscowej cerkwi św. Włodzimierza. Komponuje także muzykę, w tym do pieśni religijnych. Jest też nauczycielem religii i języka łemkowskiego oraz członkiem Stowarzyszenia Łemków, kiedyś nawet jego wiceprzewodniczącym.

(IrP)

Fot.: http://www.muzeum.sacz.pl/media/Image/zoom/img.php?img=tro1.jpg