STARMACH Karol

(1900-1988)

Profesor biologii pochodzący z Ziemi Limanowskiej.

Urodzony 22 września 1900 r. w Mszanie Dolnej. Absolwent Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie z 1925 r.

Uczestnik obrony Lwowa w 1918 r. i wojny polsko-rosyjskiej w 1920 r. W czasie okupacji niemieckiej zatrzymany w 1939 r. w ramach Sonderaktion Krakau (zwabienie i podstępne aresztowanie przez Niemców profesorów krakowskich wyższych uczelni) i więziony w hitlerowskich obozach koncentracyjnych Sachsenhausen i Dachau – numer obozowy 5261. Zwolniony w 1940 r., prawdopodobnie wskutek wstawiennictwa niemieckiego kolegi-biologa. Po powrocie do Krakowa członek antyniemieckiej konspiracji, głównie w strukturach tajnego nauczania i podziemnego Stronnictwa Ludowego.

Pracownik naukowo-dydaktyczny macierzystej wszechnicy: w latach 1925-34 asystent w zakładzie botaniki, od 1927 r. doktor, w latach 1935-39ADIUNKT zakładu ichtiobiologii i rybactwa, w czasie II wojny światowej po powrocie z hitlerowskich obozów koncentracyjnych zatrudniony w niemieckiej placówce naukowo-badawczej rybactwa w Puławach (prowadził wtedy m.in. badania nad ekologią zalewu rożnowskiego), w latach 1945-47 docent i kierownik zakładu ichtiobiologii i rybactwa oraz rybackich stacji doświadczalnych w Mydlnikach (obecnie część Krakowa), Zatorze i Uściu Solnym, od 1956 r. profesor nadzwyczajny, w latach 1958-70 kierownik katedry hydrobiologii, od 1970 r. na emeryturze. W latach 1950-55 pracownik naukowo-dydaktyczny zakładu badań wodociągowych i kanalizacyjnych Politechniki Śląskiej w Gliwicach, a w latach 1951-53 – krakowskiej delegatury Instytutu Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie. Promotor 8 prac habilitacyjnych i ponad 30 doktoratów.

W latach 1927-53, czyli do jej rozwiązania – członek Polskiej Akademii Umiejętności. W latach 1954-65 kierownik zakładu biologii wód Polskiej Akademii Nauk w Krakowie i szef jego stacji hydrobiologicznej w Goczałkowicach, w latach 1960-69 przewodniczący komitetu zagospodarowania ziem górskich PAN, od 1969 r. członek korespondent PAN, a od 1976 r. członek rzeczywisty. Członek krajowych i zagranicznych towarzystw naukowych. Autor wielu publikacji naukowych o tematyce botanicznej, zwłaszcza ichtiologicznej, rybackiej, ekologicznej i hydrobiologicznej.

Działacz powojennego Polskiego Stronnictwa Ludowego, radny w Krakowie, w 1947 r. w ramach stalinowskich represji skazany na 10 lat więzienia, więziony w Warszawie i Wronkach, zwolniony już w 1950 r., prawdopodobnie wskutek wstawiennictwa tym razem polskiego kolegi-biologa. Pośmiertnie zrehabilitowany w 1989 r.

Odznaczony m.in. Komandorskim i Kawalerskim Krzyżami Orderu Odrodzenia Polski. Doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego z 1987 r.

Zmarł 2 marca 1988 r. w Krakowie, pochowany tamże na Cmentarzu Rakowickim. Jego nazwisko upamiętniono w nazwach gatunkowych stworzeń i roślin wodnych. Obecnie zakład biologii wód PAN nosi jego imię.

(IrP)

 

Źródła

„Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress,WARSZAWA 1989

www.wikipedia.pl