Pierwsza wzmianka o działającej tu szkółce parafialnej pochodzi z 1539 r. W dzisiejszej szkole znajduje się kronika placówki. Pierwszy zeszyt nosi tytuł „Historya szkoły filialnej w Mystkowie”, a pierwszy zapis datowany jest na 1902 r.: „W roku 1846 była w Mystkowie założona szkoła przy kościele. Uczył organista tylko w miesiącach zimowych. Na organistówce była osobna izba przeznaczona na salę szkolną. Dwór dawał sągów drzewa na opał”. Tę jednoklasową szkołę założył proboszcz ks. Józef Sarna. Potem wdowa po baronie Brunickim z Cieniawy bodajże w 1903 r. przekazała na nauczanie drewniany folwark w Mszalnicy (niektórzy twierdzą, że była to dworska stajnia) i tam uczęszczały także dzieci z Mystkowa. Nazwiska ówczesnych nauczycieli: Borzecki (Borzęcki?), Koszyca, Michał Fyda i Zofia Świebocka (Świebodzka?).
Dopiero w latach 60. XX w. mystkowianie uradzili zbudować nową szkołę. Nieżyjący od niedawna rzeźbiarz-amator Bolesław Gieniec został przewodniczącym budowy. Za pieniądze ze wspólnoty leśnej kupili od proboszcza ks. Jana Kuklewicza hektar gruntu i na tym miejscu powstała tysiąclatka. Nie jest tą klasyczną tysiąclatką, które masowo budowano na Tysiąclecie państwa polskiego, lecz jej mniejszą wersją. Akt erekcyjny i kamień węgielny wmurowano w 1964 r., a naukę rozpoczęto w styczniu 1966 r. Pierwszym dyrektorem został Marian Trystuła.
W 1994 r. szkoła przyjęła imię ks. prof. dra hab. Piotra Poręby (1908-1991), mystkowianina, absolwenta miejscowej szkoły powszechnej, założyciela Katedry Pedagogiki Rodziny na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, pochowanego z udziałem trzech biskupów na cmentarzu w Mystkowie. Kadra pedagogiczna szkoły stara się realizować cytowane przez katolickiego ks. Porębę wskazanie poganina Platona: „Myśleć to, co prawdziwe, czuć to, co piękne i kochać to, co dobre”.
Stary, półwieczny budynek obecnego Zespołu Szkół Podstawowo-Gimnazjalnych jest tak zmodernizowany od zewnątrz i od środka, że wygląda na nowoczesny obiekt już z XXI w., tym bardziej, że obok – po przeciągającej się budowie – stanął nowy gmach gimnazjum utworzonego w 1999 r. Ciekawostką jest fakt, że największą w gminie salę gimnastyczną umiejscowiono tam na… ostatniej kondygnacji budynku. Początkowo miało to być wspólne gimnazjum dla Mystkowa i Mszalnicy, ale potem Mszalnica odstąpiła od wspólnego przedsięwzięcia i rozpoczęła budowę własnego.
Bywało już tak, że łączna liczba uczniów dochodziła do 280, ale spadła. Na zmniejszenie liczby wpłynęło również to, że od września 2009 r. otwarto gimnazjum w pobliskiej Mszalnicy i trafiły tam dwie pierwsze klasy gimnazjalne z Mystkowa. Trzeciej, znajdującej się w ostatnim roku nauczania gimnazjalnego – postanowiono nie przeflancowywać na nowy grunt.