(1891-1938)
Generał brygady Wojska Polskiego, wyszkolony w Nowym Sączu.
Urodzony 9 maja 1891 r. w Przemyślu, wnuk powstańca z lat 1848 i 1863. Jako drugiego używał panieńskiego nazwiska matki. Absolwent IIIGIMNAZJUM
Klasycznego im. Jana Sobieskiego w Krakowie z 1909 r., potem student na wydziale prawa i administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 1911-12 pracował także zawodowo – jako sekretarz w banku czeskim w Krakowie.
Przebieg służby
Na przełomie lat 1912/13 jako tzw. jednoroczny ochotnik odbył obowiązkową służbę wojskową w armii austriackiej, kończąc ją w stopniu podchorążego.
Od 1912 r. członek tajnej Armii Polskiej, a od 1912 r. Polskich Drużyn Strzeleckich. Od marca 1914 r. adiutant komendy okręgu w Krakowie. W dniach od 15 lipca do 2 sierpnia 1914 r. dowódca 1 kompanii w czasie kursu oficerskiego PDS w Nowym Sączu. Posługiwał się ps. Rokita.
Z chwilą wybuchu I wojny światowej zmobilizowany do armii austriackiej, w jej szeregach brał udział w walkach na froncie wschodnim. Ranny pod Bełżcem, zbiegł z lazaretu, żeby wstąpić do Legionów Piłsudskiego, gdzie został dowódcą 3 kompanii w IV batalionie. Pod jego rozkazami służył m.in. jego młodszy brat Roman (1893-1915). Uczestnik całego szlaku bojowego LP: w końcu 1915 r. dowódca V batalionu 7 pułku piechoty, potem dowódca oddziału karabinów maszynowych i batalionu w 5 pp.
Po tzw. kryzysie przysięgowym (Polacy służący w armii austriackiej odmówili przysięgi na wierność cesarzowi Niemiec) zwolniony z LP i internowany w Beniaminowie. Od 1 maja 1918 r. służył w podporządkowanej dowództwu niemieckiemu Polskiej Sile Zbrojnej (Polnische Wehrmacht) jako dowódca III batalionu. W listopadzie 1918 r. zastępca dowódcy kursów oficerskich i zastępca dowódcy twierdzy Dęblin. Jako taki wziął udział w rozbrajaniu wojsk niemieckich.
W końcu 1918 r. szef sztabu Grupy Operacyjnej płk. Leona Berbeckiego, w szeregach której uczestniczył w walkach z Ukraińcami. Od 1 marca 1919 r. krótko szef sztabu I Brygady Piechoty Legionów, po czym organizator i komendant Obozu Szkół Podoficerskich najpierw w Dęblinie, a potem w Ostrowi-Komorowie. W 1920 r. dowódca 105 pp rezerwy, a potem organizator i komendant Centralnej Szkoły Podoficerów Piechoty nr 1 w Biedrusku i Chełmnie.
W 1921 r. oddelegowany do dyspozycji wojsk tzw. Litwy Środkowej dowodził kolejno wileńskim (późniejszy 85 pp) i kowieńskim (później 77 pp) pułkami strzelców. W latach 1922-25 dowódca 18 pp, w latach 1925-27 dowódca IV Brygady Korpusu Ochrony Pogranicza w Czortkowie, w latach 1927-37 dowódca 4. Dywizji Piechoty, a od 1937 r. dowódca broni pancernej w Ministerstwie Spraw Wojskowych.
Absolwent wyższych studiów wojskowych w Wersalu (Francja), Warszawie i Rembertowie.
Awanse: podchorąży – 1913, porucznik – 1914, kapitan – 1916, major – 1918, podpułkownik – 1920 ze starszeństwem od 1919 r., pułkownik – 1924 ze starszeństwem od 1923 r., gen. brygady – 1930.
Odznaczony m.in. orderem Virtuti Militari V klasy, Krzyżami Komandorskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Niepodległości, 4-krotnie Krzyżem Walecznych i rumuńskim orderem Korony Rumunii II klasy.
Zmarł w czasie podróży służbowej 24 lutego 1938 r. w Berlinie, pochowany na cmentarzu wojskowym na Powązkach w Warszawie.
W warszawskim mieszkaniu wdowy po generale – Jadwigi (w niektórych źródłach podaje się imię Paulina) z/d Jarosz – przy ul. Sandomierskiej 18/6 przywódca polskiego podziemia zbrojnego w czasie okupacji niemieckiej gen. Stefan Rowecki-Grot odbywał spotkania konspiracyjne. Natomiast w pokoju syna generałostwa ukrywał się po powrocie do kraju przez ostatni miesiąc swego życia marszałek Edward Rydz-Śmigły, używający wtedy ps. Adam Zawisza. W tymże mieszkaniu zmarł 2 grudnia 1941 r.
Ich urodzony 27 czerwca 1918 r. syn ppor. Stefan Maksymowicz-Raczyński jako oficer sztabu obrony Warszawy brał udział w kampanii wrześniowej w wojnie z Niemcami w 1939 r., potem przedostał się do W. Brytanii, gdzie został pilotem 307 dywizjonu myśliwców nocnych w Exeter. Zginął 14 lutego 1942 r. w wypadku lotniczym – pilotowany przez niego samolot typu Bristol Beaufighter w czasie lotu treningowego leciał zbyt nisko, zaczepił o drzewo i w płomieniach spadł na lotnisko w Exeter. Pochowany na tamtejszym cmentarzu Higher.
(IrP)
Źródła
Piotr Stawecki SŁOWNIK biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 1994
Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski „Generałowie Polski niepodległej” Editions Spotkania, Warszawa 1991
Wiktor Krzysztof Cygan – „Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich”, tom I, Warszawska Oficyna Wydawnicza Gryf, Warszawa 1992
Cezary Leżeński – „Kwatera 139. Opowieść o marszałku Rydzu-Śmigłym”, Wydawnictwo Lubelskie,LUBLIN 1989
Olgierd Cumft, Hubert Kazimierz Kujawa – „Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych 1939-1946”, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej,WARSZAWA 1989