LOHN Władysław

(1889-1961)

Prowincjał jezuitów i teolog, uczący się m.in. w Nowym Sączu.

Urodzony 5 kwietnia 1889 r. w Gorzkowie k/Bochni w rodzinie chłopskiej. Uczył się w gimnazjach w Bochni i św. Anny w Krakowie, ale absolwent jezuickiego w Chyrowie (obecnie Ukraina) z 1910 r. W latach 1910-13 zgłębiał filozofię w kolegium jezuickim w Nowym Sączu, a potem także teologię (zwłaszcza apologetykę) w krakowskim kolegium jezuickim, przeniesionym w czasie I wojny światowej do Dziedzic (obecnie Czechowice-Dziedzice) na Śląsku. W latach 1919-21 studiował teologię, w tym dogmatykę, na Uniwersytecie Gregoriańskim w Rzymie, kończąc je z tytułem doktora.

Do zakonu jezuitów wstąpił w 1904 r., w 1917 r. wyświęcony na kapłana. Ok. 1921 r. odbył roczny kurs prawa zakonnego we Francji, zajmując się równocześnie oświatą wśród Polonii francuskiej. Od 1922 r. wykładowca teologii, w tym dogmatyki, w krakowskim kolegium jezuickim. Kiedy w 1926 r. utworzono w Lublinie jezuickie Collegium Bobolanum, został jego pierwszym rektorem. W latach 1928-34 wykładowca dogmatyki na rzymskim Uniwersytecie Gregorianum. W latach 1934-35 ponownie wykładowca dogmatyki w lubelskim Bobolanum.

Autor prac teologicznych, w tym chrystologicznych, zajmował się także różnicami pomiędzy katolikami a prawosławnymi, oczywiście traktując tych drugich jako schizmatyków. Ponadto komentator ewangelii i tłumacz z łaciny.

W latach 1935-47 prowincjał, czyli przełożony jezuickiej prowincji małopolskiej. W 1938 r. uczestnik kanonizacji Andrzeja Boboli i sprowadzenia jego szczątków do Polski. Kiedy w czasie okupacji Niemcy zamknęli kolegia jezuickie, nakazał uruchomienie nauki teologii i filozofii w ośrodkach jezuickich, m.in. w Nowym Sączu. Pozwolił też podległym sobie zakonnikom na udział w tzw. kompletach, czyli tajnym nauczaniu. Po wojnie komisja weryfikacyjna krakowskiego kuratorium oświaty uznała ważność tych matur zdanych w okresie okupacji.

W 1946 r. w Rzymie wziął udział w wyborze Jana Janssensa na generała zakonu jezuitów. Jako kapelan więzienny przygotował do egzekucji skazanego na karę śmierci komendanta niemieckiego obozu koncentracyjnego Auschwitz Rudolfa Hoessa, straconego 16 kwietnia 1947 r. na terenie byłego obozu. W latach 1948-56 dyrektor wydawnictwa jezuickiego w Krakowie. W 1957 r. delegat na generalną kongregację zakonu w Rzymie.

Zmarł 3 grudnia 1961 r. w Krakowie.

(IrP)

 

Źródło

Polski Słownik Biograficzny – tom XVII z 1972 r.