Koło szkoły stoi do dzisiaj przy drodze renesansowy, prawie 4-metrowy obelisk – jego fundatorem w 1556 r. był właściciel wsi Krzysztofor Pieniążek, który ponoć postawiłGO
w miejscu, w jakim spadł z konia i zginął jego jedyny syn (natomiast wiadomo na pewno, że z żoną Agnieszką Trzycieską herbu Strzemię mieli córkę Beatę, która wyszła za Jordana). W piaskowcu widać jednak tylko napis: „Renovat 1823 per Andrzej Karucki”. Nie była to jedyna odbudowa obiektu. Oto bowiem w latach 70. minionego wieku potężna wichura porwała go i ponoć zaniosła aż pod kościół, czyli ze sto metrów dalej! Dzięki pieniądzom ludzi dobrej woli, smukła pamiątka znów stanęła w swym miejscu, odrestaurowana przez konserwatora z Tarnowa Pawła Dziurawca.
Ów Krzysztofor zginął w 1580 r. w walkach o dobra rodzinne ze starszym bratem Janem młodszym. Pieniążkowie władali Krużlową do 1674 r., gdyż wtedy jako właściciel wymieniany jest już starosta pińczowski Karol Młocki.
Dawni mieszkańcy trudnili się – oprócz oczywiście podstawowego rolnictwa – tkactwem i sukiennictwem. Potem nawet stanowili część ówczesnego przemysłu zbrojeniowego – wytwarzali bowiem saletrę i proch strzelniczy, artykuły wybitnie przydatne w wiekach XVI i XVII, kiedy Rzeczpospolita bez ustanku toczyła rozmaite wojny zarówno obronne, jak i agresywne.
W 1846 r. wieś wpisała się w wydarzenia chłopskiej rabacji Jakuba Szeli – doszło tu do napadu na dwór. Z kolei w 1863 r. zawsze prędcy krużlowianie znaleźli się wśród podbechtanych przez austriackiego zaborcę uczestników chłopskiego marszu na Grybów, skierowanego ostrzem swych kos przeciwko szlacheckiemu powstaniu styczniowemu.
Najstarszym grobem, jaki przetrwał na tutejszym cmentarzu, jest mogiła Heleny z Rumińskich Kosterkiewiczowej, która zmarła w 1877 r. w wieku 42 lat. Leży tu także Florentyna z Grodzickich Braunowa – ur. 4.05.1830, zm. 7.06.1898.
Jeszcze w XX w. właścicielami wsi byli Reklewscy, prawdopodobnie inna gałąź rodziny, która władała także Czarnym Potokiem w gminie Łącko. Przy starym kościele wznieśli sobie kaplicę. Eksproboszcz ks. Kazimierz Stępień opowiadał, że kiedy przy okazji remontu zstąpiono tam do piwnicy, to znaleziono w niej stos czaszek i kości oraz 6 całych trumien, z których ostatnia pochodziła z lat 50. XX w.
W 1889 r. wieś odwiedzili sławni później artyści: malarz i pisarz Stanisław Wyspiański oraz malarz Józef Mehoffer. Ze stacji kolejowej w Grybowie dotarli piechotą 13 sierpnia, a na nocleg zatrzymali się w chłopskiej chacie. W szkicowniku Wyspiańskiego z tej wyprawy znajduje się sporo drobiazgowych opisów i rysunków z Krużlowej (liczneSTUDIA kościoła, w tym żelaznych drzwi do zakrystii, jego polichromii sufitowych i ściennych), lecz przede wszystkim późniejszy autor „Wesela” odkrył słynną potem rzeźbę Madonny, o której będzie mowa w osobnej części niniejszego hasła.
Przez lata Krużlowa Wyżna była siedzibą Gromadzkiej Rady Narodowej, której siedziba znajdowała się w zabudowaniach mleczarni. Inicjatorami utworzenia spółdzielni mleczarskiej byli miejscowi ludowcy i „wiciarze”, czyli działacze Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Współorganizatorem i prezesem spółdzielni mleczarskiej był przed wojną Wincenty Sapalski (1883-1941), syn krużlowskiego wójta Pawła.
W latach 30. na siedzibę mleczarni zakupiono od Wiktorii Tarasek parcelę z dworkiem szlacheckim, należącym kiedyś do wspomnianych dziedziców Reklewskich. Na tym miejscu stoi dzisiaj ośrodek zdrowia.