GERTYCH Zbigniew

(1922-2008)

Profesor ekonomii i agrotechniki, pracujący na Sądecczyźnie.

Urodzony 26 października 1922 r. w Poznaniu. Absolwent wydziału rolnictwa na Uniwersytecie Jagiellońskim z 1947 r.

Uczestnik kampanii wrześniowej w wojnie obronnej z Niemcami w 1939 r. W czasie okupacji niemieckiej w latach 1940-42 więziony przez Niemców, uciekł z więzienia w Zwickau, członek Armii Krajowej, partyzant, ranny w 1944 r.

W latach 1946-53 pracownik naukowy Zakładu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku k/Poznania, od 1950 r. doktor. W latach 1953-63 organizator i pierwszy dyrektor Sadowniczego Zakładu Doświadczalnego w Brzeznej (gmina Podegrodzie), podległego Instytutowi Sadownictwa w Skierniewicach, od 1963 r. dr habilitowany. Także wykładowca wydziału ogrodniczego Wyższej Szkoły Rolniczej w Krakowie, w latach 1964-73 wicedyrektor, a w latach 1974-85 dyrektor Instytutu Warzywnictwa ISiK w Skierniewicach, od 1969 r. profesor nadzwyczajny, od 1979 r. prof. zwyczajny nauk rolniczych, a od 1990 r. w Ogrodzie Botanicznym PAN w Warszawie-Powsinie. Autor wielu publikacji naukowych, promotor 10 doktoratów.

Od 1977 r. członek korespondent Polskiej Akademii Nauk, a od 1994 r. członek rzeczywisty, w latach 1975-77 przewodniczący komitetu nauk ogrodniczych, w latach 1978-80 i ’84-86 członek prezydium, a w latach 1978-83 pierwszy zastępca sekretarza naukowego, w latach 1964-73 także kierownik zakładu ekonomiki rolnictwa i leśnictwa PAN. Prezes Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, członek Międzynarodowego Towarzystwa Nauk Ogrodniczych oraz honorowy Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Ogrodnictwa.

W latach 1957-65 z okręgu nowosądeckiego i ’80-89 poseł na Sejm PRL, a w latach 1982-85 wicemarszałek Sejmu. W latach 1980-82 przewodniczący rządowej komisji planu gospodarczego, budżetu i finansów, w latach 1985-87 wicepremier w rządzie prof. Zbigniewa Messnera, a w latach 1987-90 ambasador w W. Brytanii i Irlandii Płn., wiceprezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Brytyjskiej. Współtwórca tzw. eksperymentu sądeckiego w latach 1956-72.

Prominentny polski mason, którym został jeszcze w niemieckim więzieniu, m.in. wielki strażnik pieczęci, czcigodny mistrz loży, a w latach 2001-04 wielki mistrz wielkiego wschodu Polski, jako mason używał pseudonimu Zbigniew Dąbrowa.

Odznaczony m.in. Krzyżami Komandorskim z Gwiazdą i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, orderem Sztandaru Pracy I klasy i Krzyżem Walecznych oraz kolumbijskim Wielkim Krzyżem z Gwiazdą Orderu Demokracji i francuskim Oficerskim Orderem Zasługi dla Rolnictwa. Doktor honoris causa Niemieckiej Akademii Nauk Rolniczych (NRD), Uniwersytetu w Brnie (Czechosłowacja) i Akademii Rolniczej w Szczecinie.

Zmarł 4 lipca 2008 r., pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.

(IrP)

 

Źródła

„Kto jest kim w Polsce. Informator biograficzny”, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989

www.nauka-polska.pl

www.aktualnosci.pan.pl

www.sejm-wielki.pl

www.wolnomularstwo.pl

„Brzezna. Zakład Doświadczalny Instytutu Sadownictwa” – oprac. dr Eberhard Makosz, Brzezna 1978

Adam Szczygieł – „Sadowniczy Zakład Doświadczalny Brzezna z sadownikami Małopolski przez pół wieku”, niedatowany wydruk komputerowy