Leżą w Beskidzie Wyspowym w cieniu góry Chełm (793 m n.p.m.) w dolinie dopływu Dunajca – potoku Smolnik. Wieś znajdowała się na starodawnym szlaku kupieckim wiodącym z Krakowa przez Dobczyce i Tymbark do Nowego Sącza i dalej na Węgry.
W źródłach historycznych nazwa pojawia się w 1316 r., kiedy to odnotowano, że ich właścicielami byli Marcin z Brzeznej, syn komesa (pana lennego i zarządcy okręgu grodowego) Uniesława, i żona Marcina – Katarzyna, córka komesa Marka. W 1365 r. król Kazimierz III Wielki potwierdził, że chorąży krakowski Krystyn z Wyżyc odstąpił braciom Janowi i Świętosławowi z Drwini część Chomranic z dopłatą500
grzywien srebra w zamian za ich wieś Mikluszowice (powiat Bochnia). W 1403 r. Czader z Marcinkowic zastawił Chomranice Wyższe Mikołajowi Uchaczowi z Woli Adamowej (obecnie Jadamwola) za 40 grzywien, a Hanka, żona tegoż Czadra, temuż Uchaczowi zastawiła wiano i posag w postaci Chomranic Niższych za następne 100 grzywien; tę drugą kwotę z przeznaczeniem na pokrycie długów pierwszego męża – Żegoty z Wielogłów. Potem części Chomranic zapisano na poczet posagu Hanki Uchaczowej, a uczynili to m.in. jej byli szwagrowie Ota z Tworkowa i Chebda z Tropsztyna, opiekunowie syna Hanki i Żegoty – Mikołaja. Czader nadal musiał znajdować się w potrzebie, bo w 1411 r. zastawił Bogusławowi z Pstroszyc (powiat Miechów) następne części Chomranic oraz jednego kmiecia, karczmę i pół młyna za łącznie 50 grzywien i 20 groszy. Najpoważniej musiał być jednak zadłużony u Andrzeja z Zagórzyc (powiat Kazimierza Wielka) i jego żony Wichny, bo z dokumentu datowanego na 1419 r. wynika, że utracił całe Chomranice na rzecz tegoż Andrzeja. Jednakże nieco późniejsze rękopisy wskazują, iż Czader nadal zastawiał fragmenty tej utraconej rzekomo wsi. W archiwach przechowywane są też kolejne dokumenty, zaświadczające, że Chomranice dziedziczono, zapisywano, zastawiano i w związku z tym wciąż przechodziły z rąk do rąk.
Zapis z 1530 r. wskazuje, że w Chomranicach Większych powierzchnia gruntów uprawnych wynosiła jeden łan (niespełna 20 hektarów) i 5 prętów (1/12 łana, ok. 1,5 ha), karczma i młyn o jednym kole, zaś w Mniejszych – 1 łan i 8 prętów pola oraz karczma.