BINCZAROWA – kościół (dawna cerkiew)

Kościołem parafialnym jest świątynia pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika. Sprawia wrażenie zadbanej. W ciągu ostatnich lat przeszła szereg remontów i renowacji: w okresie 1998-2002 dotyczyło to wnętrza (XVIII-wiecznego ikonostasu i polichromii), w 2007 r. – ołtarzy bocznych. W 2008 r. nastąpiła wymiana pokrycia dachowego (poprzednie zastąpiła blacha tytanowo-cynkowa), jodłowego gontu, jakim pokryte są jego ściany zewnętrzne oraz instalacji elektrycznej (nie trzeba chyba dodawać, że przy okazji wyposażony został także w sygnalizację alarmową, zarówno przeciwpożarową, jak i antywłamaniową), a w 2009 r. powstał kamienny chodnik wokół kościoła. Kościół jako zabytkowy znajduje się oczywiście na Szlaku Architektury Drewnianej.

Dzisiejszy kościół jest oczywiście byłą cerkwią z 1760 r. Wywodzący się z Binczarowej poeta łemkowski Piotr Trochanowski twierdzi nawet, że trzecią lub nawet już czwartą w Binczarowej. Przytacza opowieść, że po przyjęciu chrześcijaństwa mieszkający tu Rusini radzili nad budową świątyni. I zdecydowali się na kamienną na planie koła, czyli rotundę. Trochanowski powiada, że „chłop by przecież tego nie wymyślił”, więc uważa, że prawdopodobne istnienie kamiennej rotundy byłoby dowodem na wpływy wschodniochrześcijańskie, prawosławne, cyrylometodiańskie, a nie zachodniochrześcijańskie na tych ziemiach. Tym bardziej, że z dawien dawna patronem cerkwi w Binczarowej (początkowo była ona wspólna także dla sąsiedniej Boguszy) był św. Dymitr z Solunia, czyli Salonik. A z tego akurat greckiego miasta pochodzili przecież właśnie owi święci misjonarze – Cyryl i Metody!

Po wysiedleniu Łemków, jesienią 1947 r. do składnicy muzealnej w Muszynie zwieziono wyposażenie 36 okolicznych cerkwi: całe zabytkowe ikonostasy, pojedynczeIKONY, ołtarze, rzeźby, starodruki, krzyże, świeczniki oraz inne sprzęty religijne. Z Binczarowej pochodziło 11 obiektów. W 1949 r. zabytki te znalazły się w magazynie Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu, a dopiero w 1965 r. urządzono z nich ekspozycję sztuki cerkiewnej z Łemkowszczyzny.

Poprzedni proboszcz ks. Marek Romańczyk mówił, że oprócz grekokatolickiej była kiedyś w Binczarowej także cerkiew prawosławna. Stała nad potokiem Binczarówka (Binczarka), ale po II wojnie światowej ją rozebrano i ponoć wywieziono gdzieś pod Grybów (patrz część o kościołach w haśle poświęconym Krużlowej Wyżnej).